Η Πένυ Φυλακτάκη είναι συγγραφέας με δυναμική παρουσία στο ελληνικό θέατρο τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια. Μεταφράστρια και κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στη θεατρική μετάφραση, ιδρυτικό μέλος μιας προωθημένης θεατρικής ομάδας που δραστηριοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις αρχές του 21ου αιώνα ξεκίνησε γράφοντας θέατρο μέσα στο θέατρο, δοκιμαζόμενη και δοκιμάζοντας. Παρακολούθησε σειρά μαθημάτων Creative Writing (μεταξύ άλλων και στο UK) ενώ από το 2001 διδάσκει η ίδια δημιουργική γραφή στο Πανεπιστήμιο. Η θεατρική της δραστηριότητα περιλαμβάνει πρωτότυπα έργα για το θέατρο, θεατρικές μεταφορές διηγημάτων και μιας κινηματογραφικής ταινίας αλλά και θεατρικά έργα για παιδιά ενώ έχει να επιδείξει και μια αξιόλογη μεταφραστική εργασία.
Η ιδιαιτερότητα της γραφής της Φυλακτάκη εντοπίζεται στον τρόπο που χειρίζεται τα θέματά της. Η θεματολογία της επικεντρώνεται σε κρίσιμα υπαρξιακά ζητήματα που πλήττουν δίχως έλεος τον σύγχρονο άνθρωπο: ο θάνατος, ο οικογενειακός πυρήνας, η αγωνία της ύπαρξης αλλά και της συνύπαρξης, οι κοινωνικές δομές, οι σχέσεις των δύο φύλων. Αρέσκεται στο να συναντά τους ήρωές της σε στιγμές κρίσιμες, οριακές, πολλές φορές στιγμές απελπισίας. Ωστόσο, μας παρουσιάζει τα γεγονότα από μια οπτική λίγο λοξή, λίγο «πειραγμένη» και πάντοτε με χιούμορ έτσι ώστε να μην μας συνθλίβουν αλλά να μας δημιουργούν την ψευδαίσθηση της ανακούφισης ή ακόμη και την ελπίδα θα τολμούσα να πω. Η Φυλακτάκη με εξαιρετική επιδεξιότητα καταφέρνει να κάνει το σπουδαίο να μικρύνει για να περάσει πιο εύκολα στον θεατή και να μεγαλώσει στη συνέχεια μέσα του. Η δραματουργία της με τον παράδοξο αυτό τρόπο λειτουργεί σαν ένας ιός. Κατακτά τον θεατή αθόρυβα, χωρίς προειδοποίηση. Και μετά πρέπει να σταθεί ο ασθενής-θεατής απέναντί του για να τον αντιμετωπίσει. Η νεοελληνική μας πραγματικότητα βρίσκεται απέναντί μας με τρόπο καυστικό. Όχι όμως για να μας κουνήσει το δάχτυλο ή να μας κάνει να ντραπούμε για τον τρόπο που έχουμε επιλέξει να υπάρχουμε αλλά για να μας παρακινήσει να αποδεχθούμε την πραγματικότητά μας έτσι ώστε να μπορέσουμε μέσα από την παραδοχή να προχωρήσουμε.
Η συγγραφέας διακρίθηκε ήδη από το πρώτο της έργο, το Ε, και το 2002. Στο κέντρο του προβληματισμού της μπήκαν με ιλαρότητα οι σχέσεις των νέων ανθρώπων, η επιφανειακή τους σύνδεση, η ανάγκη για προσωπική επαφή ως αντίδοτο στις αρρώστιες της εποχής, την αποξένωση και τη μοναξιά.
Το δεύτερο μόλις έργο της Το πρωτάθλημα τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο για νέους συγγραφείς του Υπουργείου Πολιτισμού το 2004 όπου η ανειλικρίνεια και η απουσία εμπιστοσύνης στις ανθρώπινες σχέσεις αντιμετωπίζονται με εξαιρετικό χιούμορ. Δύο απατημένοι σύζυγοι περιμένουν κρυμμένοι σε ένα ξενοδοχείο να διαπιστώσουν ιδίοις όμμασι την απιστία. Μια ακραία και δραματική κατάσταση μετατρέπεται από τη συγγραφέα σε αφορμή για μια μαύρη κωμωδία και έναν τρυφερό κλαυσίγελο. Ένα εξαιρετικά δηκτικό κείμενο είναι και Μαθήματα Νεοελληνικής Ιστορίας (2009) μια διεισδυτική ματιά στην κοινωνική υποκρισία που μπορεί να φτάσει σε ακραία σημεία, ντροπιαστικά για το ανθρώπινο είδος.
Το 2012 λίγο μετά την οικονομική κρίση με το Φτυστός ο Μακαρίτης διαχειρίζεται την πτώχευση και την αναδιάρθρωση ενός λαού που αγωνίζεται ενάντια στην μοίρα του μέσα από την πορεία ενός καταχρεωμένου ανθρώπου λόγω κληρονομικότητας ενώ την ίδια χρονιά μέσα από Το κτίριο θα αφηγηθεί την ιστορία της περιπέτειας της ανθρώπινης ζωής.
Στη Λατρεμένη μου Οικογένεια (2013) πιάνει το αγαπημένο της θέμα, το ίδιο το θέατρο και στήνει μια κωμωδία με αφορμή τις οικονομικές και καλλιτεχνικές αγωνίες των καλλιτεχνών. Το 2014 με το Όνομα και τη Χάρη δύο οικογένειες φτάνουν να ξεσκίζονται για την επικράτησή τους και την ονοματοδοσία του παιδιού.
Το Φύκι στο βυθό είναι το πρόσφατο κείμενο της συγγραφέα, το οποίο διακρίθηκε σε σημαντικό διαγωνισμό της χώρας. Στο παρόν έργο η Φυλακτάκη καταφέρνει να διεισδύσει ακόμη βαθύτερα στα προβλήματα της σύγχρονης οικογένειας, του πυρήνα του κοινωνικού ιστού. Ο θάνατος του πατέρα αναγκάζει τα δύο του παιδιά να επιστρέψουν στο νησί τους και στην πατρική εστία προκειμένου να διεκδικήσουν την περιουσία που τους υπόσχεται στη διαθήκη του. Με τον παράδοξο όρο ότι θα πρέπει μέσα σε 24 ώρες να κάνουν την καλύτερη δυνατή επένδυση. Μια περιουσία που δεν ορίζεται ακριβώς όμως είναι η κινητήριος δύναμη για να τους φέρει αντιμέτωπους με τις αλήθειες χρόνων που είχαν θάψει, με τις φοβίες και τα πάθη τους, τις τύψεις και τις ενοχές του. Κυρίως όμως να τους φέρει αντιμέτωπους: όχι μόνο τον ένα απέναντι στον άλλο αλλά κυρίως απέναντι στον ίδιο τους τον εαυτό. Αξίζει να αναφερθεί ότι αυτό το θέμα του αποπροσανατολισμού μέσω μιας διαθήκης ενδιαφέρει πολύ τη συγγραφέα η οποία είχε καταπιαστεί και στο παρελθόν μαζί του το 2004 μεταγράφοντας το διήγημα του Δημήτρη Χατζή Η διαθήκη όπου και πάλι ένας θάνατος και μια μυστηριώδης διαθήκη θα αναστατώσει και θα ενεργοποιήσει τη ζωή μιας μικρής επαρχιακής πόλης.
Έτσι οι ήρωες βρίσκονται μπροστά στη θάλασσα (που μπορεί να είναι η διαφυγή, το τέλος ή το μήνυμα ζωής που αναμένει κανείς) αλλά και τον χρόνο που τρέχει, ανάμεσα στις διαστάσεις του υπαρκτού και του ονειρικού παρά το γεγονός πως τα έργα της Φυλακτάκη μοιάζουν να είναι τόσο καλά δομημένα μέσα στο πλαίσιο ενός σκληρού ρεαλισμού.
Μια ακόμη ενδιαφέρουσα διάσταση βρίσκεται στην αντιπαράθεση μεταξύ του ποιητή, του ανθρώπου που προκαλεί τη ζωή πέρα από τα συμβατά όρια και τα σύνορα του εφικτού και του πραγματιστή, αυτού που παλεύει για να κρατηθεί στο πλαίσιο, να ζήσει μια «κανονικότητα» και να κερδίσει την αξιοπρέπεια μέσω της ύλης. Και η συγγραφέας τολμά να κάνει ρωγμές και στους δύο. Να τους αναγκάσει να προχωρήσουν από κοινού.
Ο απών-πατέρας τους κινητοποιεί για να αποκατασταθεί ένα είδος τάξης το οποίο πόρρω απέχει από το ευτυχισμένο τέλος. Όμως ούτε στη ζωή μπορεί κανείς να ελπίζει πάντοτε στο ευτυχισμένο τέλος. Και η Φυλακτάκη είναι σπουδαία στον τρόπο που μεταγγίζει τη ζωή στο θέατρο και το θέατρο στη ζωή.
Ομιλία που πραγματοποιήθηκε στο New York University στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης στις 5 Μαΐου 2018 στα πλαίσια του Greek Play Project New York, όπου το έργο παρουσιάστηκε σε μορφή σκηνικού αναλογίου στα αγγλικά σε μετάφραση της συγγραφέα και σκηνοθεσία Δημήτρη Μπονάρου.