της Αγγελικής Πούλου

Με το άπαικτο έργο του Αριστείδη Αντονά Ο Μηχανισμός του Δωματίου συστήνεται η νέα ομάδα Apparatus στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, μέχρι τις 17 Μαρτίου.

Ένα άγνωστο δωμάτιο κρύβεται πίσω από μια πόρτα, με μοναδικό φύλακα τον πορτιέρη που κρατάει το πόμολό της. Δουλειά του φρουρού είναι να μην επιτρέψει σε κανέναν να ανοίξει την πόρτα. Το περιεχόμενο του δωματίου παραμένει άγνωστο. Η πόρτα ωστόσο θα παραβιαστεί κατ’ επανάληψη και τα γεγονότα θα πάρουν γρήγορα απρόσμενη τροπή. Τρεις πυροβολισμοί, δύο εξαφανισμένοι νεκροί, δυο αυξήσεις μισθού. Η σχέση με τον Νόμο, οι μηχανισμοί του συστήματος, η προσωπική ευθύνη, το καθήκον και τα περιθώρια δράσης, η ενοχή στο επίκεντρο του σκηνικού προβληματισμού. Ή αν το λέγαμε πιο λαϊκά τίθεται στο κέντρο το ζήτημα του «κοίτα τη δουλειά σου εσύ, δε θέλω μπλεξίματα».Παράσταση, γεμάτη ατμόσφαιρα, ροή και ρυθμό, σε ένα κείμενο πυκνό, έντονου ρυθμού, όπου ο λόγος κυριαρχεί και δονεί.  Καμιά ανία στην ωριαία αυτή παράσταση, χάρη και στις ερμηνίες των ηθοποιών.

Διαβάζουμε στο σημείωμα της σκηνοθέτιδος, Βάσιας Χρονοπούλου:«Το φαινόμενο της καθημερινής αποπροσωποποίησης δημιουργεί την εικόνα μιας εξουσίας αποκρυφιστικής και επικίνδυνης σε όλα της τα επίπεδα: πολιτικό, κοινωνικό, θρησκευτικό, οικονομικό. Η αδυναμία της γνώσης των κυρίαρχων μηχανισμών του «Νόμου» καταβροχθίζει την ελευθερία και τη συνείδηση των ανθρώπων, οι οποίοι κινούνται μαρτυρικά στην ανυπαρξία. Όσο κοντά και να πλησιάσει κάποιος στην πηγή της εξουσίας πάντα θα υπάρχει παραπέρα μια κλειστή και δυσπρόσιτη πόρτα. Γεγονός της εποχής μας είναι ο ρόλος που επωμίζεται και στον οποίο προσκολλάται ο καθένας σε αυτόν τον σκοτεινό μηχανισμό λειτουργίας των πραγμάτων. Ο άνθρωπος επαναπαύεται στην πεζή και επαναλαμβανόμενη καθημερινότητα και εσκεμμένα αίρεται των ευθυνών: υπακούει στη ροή του κόσμου και οποιαδήποτε αντίσταση θα σήμαινε αυτόματα ανυπακοή στους αιωρούμενους θεσμούς του Νόμου. Γίνεται, όμως, η ανθρώπινη συνείδηση να σβήσει τελείως;» 

Ερώτημα που απλώνεται σε όλη την παράσταση, η οποία ενώ συγγενεύει με το νουάρ, συνεχώς  «αποσυναρμολογείται» σύμφωνα με τον όρο που εισαγάγει η Τζίνα Πολίτη (στο επίμετρο του βιβλίου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα), και αντιστρέφει την αναμενόμενη εξέλιξη των πραγμάτων, τη λύση του μυστηρίου.

Ενώ είναι εμφανείς οι επιρροές του Αντωνά από το καφκικό σύμπαν και από το νουάρ, παρόλα αυτά δεν εγκλωβίζεται σε μια μίμηση ή αναδιασκευή, αλλά προχωρά στη συγκρότηση/δημιουργία ενός κόσμου δικού του, πρωτότυπου. Τίθενται εδώ λογικά παράδοξα και ηθικά ερωτήματα, που δεν επαναλαμβάνουν παλιότερες εκδοχές τους στη λογοτεχνία, «αλλά συνθέτουν μια νέα διαφορετική εκδοχή, που αφορά την κρίση του παρόντος ιστορικού κοσμοειδώλου», όπως σημειώνει η Τζίνα Πολίτη, αναλύοντας σε βάθος και διακειμενικά το σημαντικό αυτό έργο του Αντονά. Αρχιτέκτων και συγγραφέας, με σημαντική δραστηριότητα και στα δύο, γράφει λογοτεχνικά κείμενα, που έχουν χαρακτηριστεί ως φιλοσοφικά μυθιστορήματα εν σμικρύνσει, αφηγήματα τρόμου, περιπετειώδεις ιστορήσεις. Από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ κυκλοφορούν ήδη 5 λογοτεχνικά βιβλία του, Ο Φλογοκρύπτης, Ο χειριστής, Οι Αριθμοί, Η τραγουδίστρια και η πολυθρόνα. Θεατρικά του έργα έχουν ανέβη μέχρι σήμερα στη Γαλλία και τη Γερμανία. Ως αρχιτέκτονας έχει εργαστεί για τη συγκρότηση του τμήματος αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, όπου διδάσκει.

Είναι θετικό το γεγονός ότι μια νέα ομάδα ασκείται στην παρουσίαση ενός συγκεκριμένου έργου, εκτίθεται και δεν φοβάται το λόγο τον πυκνογραμμένο αντί να διαλέξει την περισσότερο προστατευμένη οδό του κολάζ. Τεστάρει έτσι και τη δική της ταυτότητα, τα δικά της εργαλεία. Όχι με βάση προσωπικές συνθέσεις θα την προστατεύσουν περισσότερο. Χωρίς φιοριτούρες έδωσε τη νουάρ ατμόσφαιρα, χωρίς την αγωνία να εγγραφεί στο θεατρικό τοπίο της πόλης ως «καινοτόμα, πρωτότυπη, πειραματική».

Πληροφορίες για την παράσταση: 
Μέχρι τις 14 Μαρτίου 2017, κάθε Δευτέρα και Τρίτη | 21:00
είσοδος: 10 €, 8 € (φοιτητικό, άνω των 65), 5 € (κάρτα ανεργίας, ΣΕΗ) 

Κείμενο: Αριστείδης Αντονάς

Σκηνοθεσία: Βάσια Χρονοπούλου

Σκηνικά – Κοστούμια: Λένα Λέκκου

Φωτισμοί: Δημήτρης Μπαλτάς

Επιμέλεια κίνησης: Φαίδρα Σούτου

Μουσική επιμέλεια: Γιώργος Κοσμίδης

Μάσκες: Μάρθα Φωκά | Βοηθός σκηνοθέτη: Μάνθα Καραδήμα

Φωτογραφίες: Αντώνης Λέκκος

Επικοινωνία: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας

Παραγωγή: Apparatus

Παίζουν: Βασίλης Ζώης, Ανδρέας Κανελλόπουλος, Χρήστος Καπενής, Στέλλα Σαμιώτη

Διάρκεια παράστασης: 60 λεπτά