To 3o Διεθνές συνέδριο με θέμα Μεσογειακοί Κόσμοι: Προσλήψεις και μετασχηματισμοί του χώρου διοργανώνεται από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή και το Université Sciences Humaines et Sociales Lille στις 8 και 9 Οκτωβρίου στην Αθήνα στο Κεντρικό κτήριο, Πανεπιστημίου 30 Αμφιθέατρο “Άλκης Αργυριάδης”.
Το 1998, το Université Lille 3 και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών υπέγραψαν σύμβαση επιστημονικής συνεργασίας στους τομείς των αρχαιογνωστικών και φιλολογικών σπουδών. Εκτός από τις ανταλλαγές διδασκόντων και φοιτητών, τα δύο πανεπιστήμια δεσμεύθηκαν να δώσουν μια πιο συγκεκριμένη μορφή στη συνεργασία τους συμφωνώντας την από κοινού διοργάνωση διαπανεπιστημιακών διεθνών συνεδρίων με θέματα που άπτονται των επιστημονικών πεδίων που προαναφέρθηκαν και θα ενδιέφεραν ένα μεγάλο αριθμό πανεπιστημιακών και ερευνητών από όλη τη Μεσόγειο.
Στο πλαίσιο αυτό οργανώθηκαν έως σήμερα δύο συνέδρια : στους Δελφούς τον Οκτώβριο του 2000 (Mythes et société en Méditerranée orientale, entre le sacré et le profane) και στη Λίλλη το 2004 (Croyances populaires, rites et représentations en Méditerranée orientale). Οι συναντήσεις αυτές οργανώθηκαν και δημοσιεύθηκαν εναλλάξ στην Ελλάδα και τη Γαλλία, ενώ οι δύο πλευρές μοιράστηκαν κάθε φορά την οργάνωση και την έκδοση των πρακτικών. Έχουν εκδοθεί τα εξής Πρακτικά: – C. Bobas, A. Muller, D. Mulliez (εκδ.), Mythes et société en Méditerranée orientale, entre le sacré et le profane, Travaux et recherches, Collection UL3, Villeneuve d’Ascq, 2005. – C. Bobas, C. Evangelidis, T. Milioni, A. Muller (εκδ.), Λαϊκές δοξασίες, τελετουργίες και αναπαραστάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο / Croyances populaires, rites et représentations en Méditerranée orientale, Αθήνα, 2008.
Τον Οκτώβριο του 2015, διοργανώνεται στην Αθήνα ένα τρίτο διεθνές Συνέδριο με θέμα Μεσογειακοί κόσμοι: προσλήψεις και μετασχηματισμοί του χώρου / Mondes Méditerranéens : perceptions et transformations de l’espace. Όπως και στα δύο προηγούμενα συνέδρια, η προοπτική είναι αναμφισβήτητα διεπιστημονική προτάσσοντας τόσο τις διαχρονικές όσο και τις συγχρονικές προσεγγίσεις του μεσογειακού χώρου στην ευρύτερη εκδοχή του.
Η θεματική που επελέγη εξελίσσεται μέσα από τις μεταλλαγές του χώρου στη μεσογειακή περιοχή. Προκειμένου να μιλήσουμε για τους χωρικούς μετασχηματισμούς, πρέπει πρώτα να προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε έναν ορισμό της ιδιαίτερα σύνθετης έννοιας του χώρου, ή τουλάχιστον, να παρατηρήσουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Ωστόσο, μοιάζει αδύνατο να προσεγγίσουμε τη χωρικότητα χωρίς να λάβουμε υπόψη την κίνηση ως χρονικό διάνυσμα, που επαναπροσδιορίζει συνεχώς μία έκταση σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον πολλαπλών γενεαλογιών δημιουργώντας μια νέα χαρτογραφία. Με τον τρόπο αυτό, η έννοια του χωροχρόνου, ως κάτι συνεχές, έχει σαν αποτέλεσμα κάθε κίνηση, κάθε χρονικό γεγονός, να παρεμβαίνει στη διαδικασία κατασκευής μιας χωρικότητας καθώς και στην επιστημολογική της θεμελίωση. Αυτά τα χωρικά πεδία, είτε έχουν μορφή συγκεκριμένη είτε αφηρημένη –τόποι, μνημεία, νοητικές αναπαραστάσεις- είναι φορείς μιας δυναμικής που ταυτόχρονα υφίσταται και προκαλεί διαδοχικές μεταλλαγές σε μια πολυδιάστατη κλίμακα όπως η αλλαγή χρήσης ενός χώρου ή οι κοινωνικοπολιτικές διαδράσεις. Στις περισσότερες περιπτώσεις, πρόκειται για περιβαλλοντικές μεταμορφώσεις των οποίων οι πρωταρχικές αιτίες ή οι τρόποι συναρμογής αναφέρονται σε μετατοπίσεις πραγματικοτήτων όπως αυτές καθορίζονται πολιτισμικά, κοινωνικά και ιστορικά. Από αυτή την άποψη, οι μεσογειακοί κόσμοι θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως μια παραδειγματική μορφή συνεχών πειραματισμών και ευρετικών μεθόδων με στόχο την προσέγγιση αυτών των μετασχηματισμών του χώρου οι οποίοι αποτελούν συστατικά στοιχεία διαφορετικών πολιτισμών που, σε βάθος χρόνου, σχηματίζουν μια πολυσχιδή φυσιογνωμία. Και αυτοί οι μετασχηματισμοί παρήχθησαν σε διαφορετικά περιβάλλοντα, τόσο σε αυτά μιας βιωμένης πραγματικότητας όσο και σε αυτά μιας κατασκευασμένης μυθιστορίας, της οποίας τα κύρια χαρακτηριστικά θα αντιστοιχούσαν σε μια δημιουργική πράξη που ριζώνει στην ανάγκη μιας αδιάκοπης αλλαγής ως μόνης δυνατότητας εξέλιξης ή επιβίωσης.
Αυτές οι διεπιστημονικές συναντήσεις, έχουν στόχο να ρίξουν ένα διασταυρούμενο βλέμμα σε αυτές τις εφευρέσεις ή επανεφευρέσεις του χώρου και να εξετάσουν τις χωρικές μεταλλάξεις σε μια προοπτική ιστορική, αρχαιολογική και ανθρωπολογική αλλά επίσης και λογοτεχνική, φιλοσοφική και κοινωνιολογική, σε μία μεγάλη χρονική διάρκεια και μέσα από ποικίλες πολιτισμικές πραγματικότητες.