« Έτσι η ζωή μου στράγγιξε και χάρη και χαρά
και καταφύγιο μου ‘μείνε η τέχνη κι ορμητήριο
σε κρύο χελώνας καύκαλο τραβιέμαι θλιβερό
ν’ αντισταθώ περήφανος στου πόνου το μαρτύριο..»
Γιάννης Ρίτσος
Αυτό που ζούμε, είναι ένας πόλεμος.
Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο γεννήθηκαν πνευματικά κινήματα που διαμόρφωσαν τις συνθήκες για σημαντικές αλλαγές στην τέχνη του 20ού αιώνα. Ήρθε ο ντανταϊσμός, ο υπερρεαλισμός, εκφράσεις της τέχνης που ξένιζαν το κοινό αίσθημα.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το θέατρο γνώρισε το Παράλογο. Έργα απολύτως μη κατανοητά, έργα που τροφοδότησαν τη σκέψη. Η τέχνη είχε καταφέρει να εκφράσει την απόγνωση των ανθρώπων μετά τον ζοφερό πόλεμο.
Ζούμε ενδιαφέροντες καιρούς, που θα έλεγαν και οι Κινέζοι. Καιρούς, που θα διαμορφώσουν τα νέα πνευματικά κινήματα στην τέχνη. Ας αφήσουμε τους καλλιτέχνες να μάς μιλήσουν. Ας αφουγκραστούμε, δίχως προκαταλήψεις. Τα twenties του 20ού αιώνα γέννησαν αριστουργήματα. Το ίδιο θα γεννήσουν και τα twenties του αιώνα μας.
Η μέρα μετά θα φέρει νέα τέχνη. Ακόμα κι αν η δική μας γενιά δεν την καταλάβει, είμαστε εκ των πραγμάτων οι πρώτοι κοινωνοί των νέων έργων. Η (μοιραία) αλλαγή μέσα σε καθεμιά μας, σε καθέναν μας, θα συμβάλλει ακόμα και υποσυνείδητα στον νέο ρυθμό, θα αγγίξει τις ευαίσθητες κεραίες των καλλιτεχνών. Είμαστε, λοιπόν, ήδη, φορείς του μικροβίου που θα επιδράσει ουσιαστικά στα νέα δημιουργήματα. Με αυτή τη σκέψη, είμαστε η μέρα μετά. Και η τέχνη της.