Ο Σταύρος Καραγιάννης είναι ηθοποιός και Διευθυντής της Δραματικής Σχολής του Πειραϊκού Συνδέσμου από το 2014 δίνοντας της νέα πνοή και δημιουργώντας έναν εξαιρετικό πυρήνα εκπαίδευσης νέων ηθοποιών. Είναι ταλαντούχος, εργατικός, μεθοδικός, αυστηρός και εξαιρετικά αγαπησιάρης. Με λίγα λόγια είναι ένας αυθεντικός άνθρωπος του θεάτρου. Αυτό το διάστημα πρωταγωνιστεί στον Ορφανό Τζάο την ελληνοκινεζική παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου στην Κεντρική Σκηνή.
Είσαι ηθοποιός, δάσκαλος. Και σκηνοθέτης;
Όχι. Σκηνοθέτης είμαι σε εντελώς ερασιτεχνικό επίπεδο. Έχω τελειώσει το Εθνικό εδώ και 20 χρόνια. Είμαι ηθοποιός. Είμαι δάσκαλος και Διευθυντής στην Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου, σκηνοθετώ παραστάσεις της ερασιτεχνικής ομάδας αλλά δεν τον θέλω αυτό τον τίτλο. Τουλάχιστον προς το παρόν δεν ξέρω.
Τι είναι για εσένα το θέατρο;
Το θέατρο για εμένα, πέρα απ’όλα αυτά τα τετριμένα, είναι ζωή, είναι όλα αυτά, που είναι αλήθεια, είναι φοβερή ψυχοθεραπεία. Δηλαδή είμαι πολύ ευτυχισμένος που κάνω μία δουλειά την οποία την ευχαριστιέμαι πάρα πολύ. Πολλές φορές με πολλές δυσκολίες, και πολλές αντιξοότητες, παρ’όλα αυτά σε αυτά τα 20 χρόνια θέλω να πω ότι δεν μπορώ ούτε μία στιγμή να σκεφτώ τον εαυτό μου έξω από αυτό. Πραγματικά δηλαδή, μπορεί να σου δώσει 100 πίκρες αλλά θα σου δώσει μία χαρά, η οποία θα καλύψει και τις επόμενες 100 στεναχώριες που θα σου έρθουν. Οπότε για εμένα είναι φοβερή ψυχοθεραπεία, λύτρωση, δεν ξέρω πώς να στο εξηγήσω, αλλά δεν είναι επάγγελμα για εμένα. Είναι κάτι το οποίο με ανατροφοδοτεί συνέχεια και ειλικρινά δεν μπορώ να σκεφτώ τον εαυτό μου σε κάτι άλλο.
Ποιο ήταν το πρωταρχικό συναίσθημα που είχες όταν πρωτοξεκίνησες ; Που το θυμάσαι μέχρι τώρα;
Καταρχάς έδωσα εξετάσεις χωρίς να έχω προετοιμαστεί από κανένα και το πήρα εντελώς στην πλάκα. Εννοώ ότι ήμουν σίγουρος ότι δεν θα περάσω. Και μάλιστα δεν ήξερα καν ότι το Εθνικό είχε και δεύτερη φάση εξετάσεων. Έμαθα καινούριους μονολόγους Παρασκευή και Δευτέρα έδινα. Και αφού έδωσα με μεγάλη αποτυχία κατ’εμέ, δεν εμφανίστηκα ποτέ. Δηλαδή ξεκίνησαν τα μαθήματα κι εγώ δεν πήγα. Κι έτσι με πήραν τηλέφωνο αν θα κάνω την εγγραφή μου στο Εθνικό. Νομίζω ότι δεν θα ξεχάσω ποτέ, την είσοδό μου στην Πειραιώς, μόλις αντίκρισα αυτό το υπέροχο κτίριο που πέρασα 3 πολύ όμορφα χρόνια εκεί μέσα, πραγματικά είναι συγκλονιστική στιγμή. Και μιλάω για τον χώρο γιατί μετά, εντάξει, η γέννηση της κόρης μου είναι κάτι πολύ ανώτερο ,αλλά επαγγελματικά, αυτή η εικόνα μπαίνοντας πλέον, όχι ως εξεταζόμενος, γιατί εκεί δεν είχα και την ελπίδα ότι μπορεί να περάσω, αλλά μπαίνοντας ως σπουδαστής του Εθνικού, νομίζω ότι αυτή η μαγική στιγμή ότι μπήκα και κοίταξα το όνομά μου να είμαι σίγουρος ότι είναι Καραγιάννης Σταύρος του Αντωνίου και να μην είναι κάποιος συνονόματος, νομίζω ότι δεν έχει ξεπεραστεί
Τι θα έλεγες στο Σταύρο που μόλις βγήκε από το Εθνικό; Αν τον έβλεπες τώρα.
Να σου πώ πολλές φορές έχω μετανιώσει για πράγματα που δεν έχω κάνει, εννοώ σε πράγματα βελτίωσης, πολλά. Έχω σκεφτεί πάρα πολλά. Αλλά νομίζω ότι το μαγικό που είχε πει ο Φρόιντ ότι έχεις την μαγκιά να ξαναζήσεις την ίδια ζωή κάνοντας ακριβώς τα ίδια λάθη; Όχι νομίζω ότι δεν θα είχε αξία γιατί δεν θα είχα φτάσει εδώ έτσι όπως έχω φτάσει, δεν θα είχα να του πω τίποτα. Προχώρα. Προχώρα και κάνε τα ίδια λάθη. Σκέψου να είχες την δυνατότητα πραγματικά να αλλάξεις την ζωή σου και να διορθώσεις πράγματα. Δεν θα ήταν ίδια η ζωή σου. Και πού ξέρουμε αν ήταν καλύτερη ή χειρότερη;
Μίλησες για την γέννηση της κόρης σου. Ωρίμασες μέσα από την ζωή σου και αυτό βοήθησε την τέχνη σου; Ή το αντίθετο;
Όχι. Θα σου πω. Πρώτον το 2010 ήδη 11 χρόνια ηθοποιός, έχω τελειώσει το 1999. Με την γέννηση της κόρης μου οφείλω να πω ότι μπήκα σε ένα άλλο εντελώς για εμένα, όχι σχέδιο, πλαίσιο. Πλέον δεν είχα την πολυτέλεια αν θες να λέω τόσο εύκολα όχι σε προτάσεις τα οποία θα μου φέρναν χρήματα για να ζήσω το παιδί μου. Οπότε έπρεπε να δω και το επάγγελμά μου με μία διαφορετική ματιά. Όχι ότι έκανα εκπτώσεις. Δεν θεωρώ ότι έχω κάνει σε κάτι εκπτώσεις. Απλά κάποια πράγματα που μπορεί να τα αντιμετώπιζα με μεγάλη ανωριμότητα, να έλεγα πολύ πιο εύκολα το όχι, γιατί άλλο να είσαι ο εαυτός σου κι άλλο να έχεις υπ’ευθύνη σου ένα παιδί, σαφώς με έκανε πιο ώριμο. Έρχεται λοιπόν και το 2014 όπου μου προτείνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο του Πειραϊκού να αναλάβω την Δραματική Σχολή που δεν σου κρύβω ότι ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι θα μπορούσα να διδάξω, και πολύ περισσότερο να αναλάβω την διεύθυνση και την ευθύνη μιας Δραματικής Σχολής και το οποίο πραγματικά με ωρίμασε καλλιτεχνικά. Άρχισα και διάβαζα τρελά. Γιατί αισθανόμουν και αισθάνομαι ακόμα αμόρφωτος σε σχέση με αυτό που υπάρχει, με αυτό τον πλούτο που υπάρχει τον Θεατρικό πλούτο, και αισθανόμουν ότι πώς εγώ θα καταφέρω να μεταδώσω γνώση σε ένα παιδί, και αυτό το πράγμα πραγματικά θεωρώ ότι μου έχει κάνει πάρα πολύ καλό. Και προσωπικά, γιατί έχω πάρει πάρα πολύ αγάπη, και είμαι πολύ γεμάτος από αυτό το συναίσθημα, αλλά και καλλιτεχνικά, νομίζω ότι άνοιξε πάρα πολύ τον ορίζοντά μου στον τρόπο που έβλεπα την δουλειά, και στον τρόπο που έβλεπα τους συναδέλφους. Και μου έδωσε μία πάρα πολύ μεγάλη ευθύνη γιατί ξέρεις είναι πάρα πού δύσκολο να διαχειριστείς κάποιον που έρχεται και σου αναθέτει τα όνειρά του και σου λέει εσύ τώρα τα καθορίζεις. Για εμένα αυτή η ευθύνη δεν σου κρύβω ότι πάντα με τρομάζει, έχω φοβερό άγχος και είναι η πλάκα με τους μαθητές μου, γιατί εγώ ως απόφοιτος του Εθνικού δεν έδωσα εισαγωγικές εξετάσεις στο Υπουργείο, δεν έδωσα εξαγωγικές εξετάσεις στο Υπουργείο, έκριναν οι καθηγητές της σχολής, και λέω ότι αυτή είναι η κατάρα μου γιατί με συνοδεύει κάθε χρονιά. Δηλαδή έχω φοβερό άγχος όταν δίνουν εισαγωγικές, όταν δίνουν εξαγωγικές, μου είναι τρομερό. Πληρώνω αυτό που δεν έκανα εγώ. Ναι νομίζω ότι ωρίμασα πάρα πολύ καλλιτεχνικά και μου έκανε και πάρα πολύ καλό, και τους το έχω πει ότι πολλές φορές σ’εσάς καθρεφτίζω τα δικά μου ελαττώματα, τα δικά μου λάθη. Και αυτό που προσπαθώ να τους αποτρέψω, αν γίνεται να αποτρέψεις κάποιον, ότι μην κάνεις τα ίδια λάθη που έκανα εγώ. Ή πρόσεξέ το τουλάχιστον να τα διαχειριστείς λίγο καλύτερα.
Μέσα από την εξέλιξη την δική σου..
Μέσα από την εξέλιξη των παιδιών εξελίσσομαι εγώ. Πράγματα τα οποία, τώρα πραγματικά τα πιστεύω πάρα πολύ, γιατί βλέπω σε κάποια νέα παιδιά να έχουν τα ίδια θέλω, τις ίδιες αδυναμίες, τα ίδια όνειρα πώς ξεκίνησα εγώ, κι αυτό στα 43 μου πλέον, με ανατροφοδοτεί πάρα πολύ.
-Το να διδάσκεις λένε κάποιοι σου κόβει ενέργεια και κομμάτια από την δουλειά σου ως περφόρμερ. Το έχεις νιώσει αυτό;
«Όχι. Δεν το πιστεύω καθόλου. Ίσα ίσα που πιστεύω ότι με έχει βοηθήσει και στο η φαντασία μου να είναι μεγαλύτερη και στο να δοθώ πολύ περισσότερο στον συνάδελφο. Ίσως αυτό που μπορώ να πω, είναι ότι έχω δώσει πάρα πολλά αυτά τα τέσσερα χρόνια που είμαι εδώ, και εννοώ από προσωπικό χρόνο αλλά και από ενέργεια που λες, και ίσως δεν έχω κυνηγήσει την επαγγελματική μου πορεία τόσο πολύ, χωρίς να μετανιώνω, αλλά υπάρχουν στιγμές που όντως το έχω σκεφτεί. Αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να πάω σε δουλειά και να κάνω έκπτωση είτε ενέργειας, είτε οτιδήποτε. Δηλαδή όταν θα πάω σε δουλειά, θα πάω και θα γουστάρω πραγματικά. Και σου λέω ίσα ίσα νομίζω ότι είναι αυτό που σου έλεγα πριν, νιώθω πολύ καλύτερα απ’όταν είμαι δάσκαλος. Έχω ένα ελάττωμα το οποίο το συγκρατώ πάρα πολύ. Αν δω ας πούμε κάτι λάθος στην πρόβα, δεν το μοιράζομαι, δεν μπορώ να πω στον συνάδελφο κάνε αυτό ή κάνε εκείνο, αλλά μου βγαίνει το δασκαλίκι λίγο εκεί. Ότι αυτός ο τονισμός κλπ.»
-Πώς οργανώνεις τον εαυτό σου; Χωρίζεις τον δάσκαλο από τον ηθοποιό και λες έχω μία μέθοδο σαν ηθοποιός και έχω μία μέθοδο όταν θα διδάξω;
«Καταρχάς ότι μέθοδο και να έχεις πρέπει να ακολουθήσεις την μέθοδο του σκηνοθέτη. Δηλαδή όταν ένας σκηνοθέτης σε επιλέγει για να είσαι σε μία παράσταση, οφείλεις να ακολουθείς τον δρόμο που ορίζει αυτός. Όσον αφορά λοιπόν το θέατρο και πώς λειτουργώ ως ηθοποιός νομίζω ότι είμαι πραγματικά στρατιώτης στην γραμμή που θα δώσει ο σκηνοθέτης, σαφώς θα φέρω δικές μου ιδέες αλλά πάνω σε αυτό που θα ορίσει αυτός που ηγείται. Από εκεί και πέρα σε πληροφορώ ότι ως καθηγητής, πολλές φορές προσπαθώ να μπω σε μία μέθοδο αλλά αυτό που έχω καταλάβει είναι ότι οι μαθητές σου δίνουν τέτοια ερεθίσματα κάθε φορά που σου ανατρέπουν την οποιαδήποτε μέθοδο προσπαθείς. Γιατί δεν κολάνε όλα σε όλους. Δηλαδή παραδείγματος χάρη, η μέθοδος Στανισλάφσκι ας πούμε. Δεν μπορείς να πεις ότι κολλάει σε όλους. Ή οποιαδήποτε άλλη μέθοδος θεατρική. Νομίζω ότι είμαι από εκείνους που αφήνουν και το μαθητή , σαφώς εσύ του δείχνει κάποια μονοπάτια, κάποιους δρόμους, αλλά ο μαθητής σου ορίζει προς τα πού θα κινηθεί. Αυτό που εμπνέει εκείνον και αυτό που αισθάνεται καλά με αυτό. Και να πατάει καλά αυτός.
Επειδή είπες ότι είσαι στρατιώτης. Πολλοί σκηνοθέτες έχουν μία μέθοδο. Είτε ταιριάζει σε κάποιον είτε δεν ταιριάζει. Σε όποιον δεν ταιριάζει φεύγει απλά. Υπάρχουν όμως και σκηνοθέτες που θα μιλήσουν με τον ηθοποιό, ή θα μοιραστούν ή θα επηρεαστούν από τον ηθοποιό κι αυτοί. Σε αφορά αυτό;
Μα δεν μπορώ να καταλήξω. Αυτή την στιγμή όταν δω μία παράσταση του Τερζόπουλου, που είναι φορμαλιστής, και μ’αρέσει πάρα πολύ. Και όταν δω μία παράσταση με άλλου είδους σκηνοθέτη όπως , ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, ή ο Μαστοράκης, ο οποίος πραγματικά του φέρνεις ιδέες και αυτό το χρησιμοποιεί και το κάνει και είναι εξίσου καλό. Δεν μπορώ να επιλέξω εγώ σε ποιον ανήκω, ότι αυτόν ή αυτόν. Είναι αυτό που σου λέω ότι το Θέατρο έχει 150 εκατομμύρια διεξόδους. Το θέμα είναι αυτόν που θα διαλέξεις εσύ να οδηγεί προς την αληθοφάνεια στον θεατή. Γι’αυτό σου λέω ότι οπουδήποτε πάω μου καταρρίπτεται κατευθείαν. Θα υπάρξει κάτι που θα αμφισβητήσει αυτό, και πολύ σωστά θα αμφισβητήσει. Όπως το πιστεύω ότι ο δάσκαλος είναι μέχρι να ανέβεις σε πρόβα, απάνω, για να παίξεις, μετά είσαι μόνο εσύ. Δεν υπάρχει κανένας. Υπάρχεις μόνο εσύ. Εσύ παίζεις. Ότι και να σου δείξει ο άλλος, όποια μέθοδο και να σου έχει πει, οτιδήποτε, έχει έρθει και στο έχει φορέσει , είτε σε έχει αφήσει, είσαι μόνος σου. Είσαι εσύ. Τραβάς ένα χι σε εμένα, στον οποιονδήποτε και είσαι μόνο εσύ. Εσύ και ο εαυτός σου. Μπορείς να πείσεις κάτω; Τελείωσες. Και για δάσκαλο και για σκηνοθέτη. Νομίζω ότι έχουν πολύ μεγάλη επιτυχία οι παραστάσεις που κρύβεται ο σκηνοθέτης. Δεν πιστεύω στις παραστάσεις που πρέπει να αναδείξουμε τον σκηνοθέτη. Πιστεύω ότι είναι παραστάσεις που είναι πολύ δυνατές και μέσα από αυτές λες, είναι δουλειά του τάδε.
Το θέατρο είναι μία ομάδα. Πώς τοποθετείς τον εαυτό σου μέσα σε αυτό το σύνολο; Είτε αυτό λέγεται τάξη, είτε αυτό λέγεται παράσταση.
Καταρχάς πιστεύω πάρα πολύ στην ομαδικότητα. Πιστεύω στον υγιή ανταγωνισμό. Δεν υπάρχει περίπτωση και δεν το έχει νιώσει, και είμαι σίγουρος γι’αυτό, οποιοσδήποτε συνάδελφος να νιώσει από εμένα ανταγωνισμό. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα είμαι και πασαδόρος. Σαφώς θέλω να πάρω κι εγώ το μερίδιο που μου αναλογεί. Αλλά σε πληροφορώ ότι 20 χρόνια τώρα, δεν έχω μπορέσει να καταπολεμήσω, και αυτό το πράγμα το έχω πραγματικά πολύ μεγάλη ανάγκη, σε περίπτωση που δεν σε εκτιμώ είτε καλλιτεχνικά, είτε προσωπικά ως άνθρωπο, πάνω στην σκηνή, να είναι όλα καλά. Αυτό είναι ένα μεγάλο μου ελάττωμα, δεν νομίζω ότι είναι ελάττωμα, αλλά πίστεψέ με ότι κάνω τα πάντα για να σε αγαπήσω. Και να σε αγαπήσω με τα ελαττώματά σου, και με τα δικά μου ελαττώματα, δεν μπορώ να λειτουργήσω αλλιώς στην σκηνή. Δεν μπορώ να είμαι με μία συνάδελφο την οποία δεν την εκτιμώ είτε καλλιτεχνικά, είτε προσωπικά, και να έχουμε μία ρομαντική σκηνή, και να της λέω σ’αγαπώ και να μην την κοιτάω στα μάτια, και να παίρνω από τα μάτια της. Δεν γίνεται. Θα φέρω τα πάνω κάτω, θα επικοινωνήσω μαζί σου, δεν ‘πα να έχουμε διαφορετική οπτική στα πράγματα; Είναι υποχρέωσή μου. κι αυτό λέω και στα παιδιά. Ότι δεν μ’ενδιαφέρει να κάνετε παρέα, να γίνετε κολλητοί απ’έξω. Σαφώς κι εγώ δεν έχω όλο το ελληνικό θέατρο κολλητό. Επιλέγεις κάποιους ανθρώπους που κολλάνε πολύ περισσότερο τα γούστα σου, τα ενδιαφέροντά σου. Αλλά σε επίπεδο συνεργασίας θα πάρεις το 100%. Μόνο έτσι νομίζω ότι υπάρχει το θέατρο. Εγώ δεν μπορώ να λειτουργήσω αλλιώς. Και να σου πω κάτι; Ήμουν τυχερός; Είχα τον τρόπο μου; το κάνω πραγματικά δική μου ανάγκη. Που έχω συνεργαστεί με δύσκολους ανθρώπους. Πίστεψέ με δεν υπάρχει κανένας ο οποίος να έχω νιώσει ότι με κοιτάει αρνητικά πάνω στην σκηνή. Το ίδιο είναι και η σχολή. Στην Σχολή δεν είναι φουρνιές φουρνιές. Νομίζω ότι μπαίνοντας εδώ παίρνεις κατευθείαν το τι είναι αυτή η Σχολή. Αν δεν σ’αρέσει φεύγεις. Δεν υπάρχει όμως ότι αυτή η φουρνιά είναι λίγο περίεργη. Όχι. Σε κλίμα ομαδικότητας σε πληροφορώ ότι είμαι πολύ περήφανος για αυτό το πράγμα. Θα μπούμε μέσα. Αν θα έχουμε δουλειές να κάνουμε, θα κάνουμε όλες τις δουλειές. Θα βάψουμε, θα βγούμε θα κάνουμε τα πάντα εδώ μέσα. Είναι δεύτερο σπίτι τους και δεύτερο σπίτι μου. Γιατί περνάω 8 με 10 ώρες την ημέρα εδώ μέσα. Οπότε κι αυτοί το ίδιο. Δεν γίνεται να μην έχουμε ένα οικογενειακό κλίμα και μία ομαδικότητα. Θα φαγωθούμε, δεν θα είναι αυτό το πράγμα. Πόσο θα αντέξεις σε ένα τέτοιο κλίμα. Δεν σου λέω ότι όλα είναι.. και θα τσακωθούμε, και θα φωνάξουμε και θα κάνουμε. Αλλά πιστεύω πάρα πολύ στην ομαδικότητα του «αθλήματος». Πάρα πολύ.
Ζούμε πολύ δύσκολα αυτή την περίοδο. Στους γύρω μας, στην καθημερινότητά μας κτλ. Σε επηρεάζει αυτό ; Το φέρεις μαζί σου;
Απομονώνω. Και αυτό μου το έχουν πει πολλοί παλιοί ηθοποιοί και έχουν απόλυτο δίκιο. Ότι με το που περνάς την πόρτα του θεάτρου πρέπει να τα αφήνεις όλα πίσω. Θα μου πεις, κάτσε ρε φίλε, όταν τρέχει η ΔΕΗ σου και δεν έχεις φαγητό να δώσεις στην κόρη σου. Που ευτυχώς δόξα τον Θεό δεν μου έχει τύχει να μην έχει η κόρη μου να φάει, αλλά σαφώς έχω έρθει σε πολύ δύσκολη οικονομική θέση, αρκετές φορές, αλλά αν το κουβαλήσω αυτό το πράγμα είτε στην πρόβα, είτε στο μάθημα, θα είναι κάτι εφιαλτικό και για εμένα και για τους γύρω μου. πραγματικά ξεχνιέμαι, και το εννοώ ότι ξεχνιέμαι. Και ξεφεύγω. Όσοι ασχολούνται με το θέατρο. Είτε το κάνουν επαγγελματικά, είτε το κάνουν ως χόμπι. Δηλαδή έχω μία ερασιτεχνική ομάδα 45 ατόμων, από άνεργους, νοικοκυρές, συμβολαιογράφους, γιατρούς, φοιτητές, συνταξιούχους…
Άρα το ζεις όλο το κοινωνικό φάσμα…
Σαφώς. Δεν είναι τυχαίο ότι το θέατρο χρησιμοποιείται ως ψυχοθεραπεία αυτή την στιγμή. Και πραγματικά αν δεν απομονώσεις, καταρχάς δεν φταίει ο άλλος. Δηλαδή ότι και να κουβαλάω εγώ, είμαστε συνεργάτες. Οφείλω αυτό το πράγμα να το διαφυλάξω και να σε προφυλάξω. Δεν είναι δυνατόν να μπαίνουμε σε έναν χώρο που πρέπει κάτι να δημιουργήσουμε και να κουβαλάμε τις μαυρίλες μας, δεν είναι εύκολο αυτό που σου είπα πριν να πεις κατ και πάμε παρακάτω. Αλλά δεν μπορεί αυτό το πράγμα να σε επηρεάζει και να το αφήνεις ανεξέλεγκτο. Ναι όσο μου επιτρέπεται. Σαφώς παίζει και το τι έχεις περάσει. Οκ. Αλλά ναι το κλίμα γενικά με προβληματίζει, με τρομάζει γιατί έχω ένα μικρό παιδί, νομίζω ότι είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, δεν είμαι πεσιμιστής να τα βλέπω όλα μαύρα, νομίζω ότι όντως θα έρθουν καλύτερες μέρες. και οφείλουμε να το βλέπουμε έτσι , στο χέρι μας είναι . από εκεί και πέρα. Όχι. Και δεν θέλω να το κουβαλάω. Ένα παιδί σκέψου που μου εμπιστεύεται αυτό που σου είπα πριν και ότι θέλει να γίνει ηθοποιός και θα γυρίσω εγώ να του πω τι; Ότι αγόρι μου η οικονομική κατάσταση είναι χάλια; Και δεν βλέπεις το ποσοστό της ανεργίας; Πού πας; Θα του πω τα απάντα αλλά δεν ξέρω την τύχη κανενός. Δεν είμαι μέντιουμ, και δεν ξέρω τι τύχη θα έχει αυτό το παιδί στον χώρο. Οπότε εγώ θα έρθω και θα του μαυρίσω αυτό το πράγμα; Θα του μαυρίσω το όνειρό του;
Να κάνω λίγο τον δικηγόρο του διαβόλου και να πω ότι στον χώρο αυτό υπάρχουν πολλοί σκηνοθέτες ηθοποιοί κλπ οι οποίοι ακόμα μεταφέρουν την μαυρίλα τους θα ήθελες να το σχολιάσεις αυτό; Και τι θα έλεγες σε ένα νέο παιδί που θα το συναντήσει αυτό;
«Να την προσπεράσει. Ή να πάρει ότι πιο θετικό. Υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση από έναν άνθρωπο ο οποίος είναι μέσα στην άρνηση, να τον κάνεις να πει κάτι θετικό; Υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση; Ή υπάρχει περίπτωση, γιατί είναι πολύ εγωιστικό ότι να αλλάξει αυτός και να πάει με τα δικά μου; κάθε άνθρωπος σκέφτεται όπως σκέφτεται. Δεν θα τον αφήσω να με μαυρίσει. Ούτε εγώ θέλω να τον ασπρίσω. Εγώ θέλω να μπορέσω να συνεργαστώ. Αν υπάρχει κάτι θετικό, που κάτι θετικό θα υπάρχει, το οτιδήποτε θετικό για εμένα θα είναι μεγάλη ικανοποίηση και χαρά. Δεν με αφορά η μαυρίλα και ούτε κανένα θα πρέπει να αφορά η μαυρίλα η δική μου. σαφώς και έχω την σκοτεινή μου πλευρά, την μαυρίλα μου, την μιζέρια μου, αλλά αυτό το πράγμα γιατί να στο φορτώσω εσένα; Τώρα αν ο άλλος αισθάνεται την ανάγκη οφείλω να διαφυλάξω και την δική μου πλευρά. Να προφυλάξω τον εαυτό μου. Και αυτό θα πω και στο παιδί. Ότι προφύλαξε τον εαυτό σου. Γιατί όντως μπορεί να είναι κακός, εκεί βάζεις έναν τοίχο. Και προστατεύεις τον εαυτό σου. Μέχρι πού το αφήνεις πάνω σου να έχει αλληλεπίδραση αυτό το πράγμα. Αν εγώ αρχίζω και σου φωνάζω και σε φέρω σε μία πολύ δυσάρεστη θέση πόσο θα με αφήσεις εσύ, όχι να με αφήσεις, αυτό το πράγμα από την στιγμή που δεν είναι δικό σου θέμα να σε επηρεάσει και να βάλεις τα κλάματα.
Υπάρχει διάκριση με τις γυναίκες στον χώρο;
Δεν το έχω ζήσει. Έχω ζήσει ανθρώπους όντως να είναι περίεργοι σε συμπεριφορές αλλά δεν διαχωρίζουν φύλλα. Σαφώς είναι, ζούμε έναν φεμινισμό, υποτυπώδη. Δηλαδή η κοινωνία είναι βαθειά ριζωμένη σε αυτό το πράγμα. Δηλαδή στο εργαστήρι που σου έλεγα αυτή την στιγμή έχω 35 γυναίκες και 6 άντρες. Είναι ένα πράγμα το οποίο η γυναίκα αφήνετε πολύ πιο εύκολα, πιστεύω ότι έχουμε πολλές ελληνίδες ηθοποιούς, και παγκόσμια, αλλά για την Ελλάδα, οι οποίες είναι πολλές και καλές. Είναι πιο άτυχες όσον αφορά αυτό.
Ναι αλλά αξιοκρατικά; Θα πάρουν τα ίδια λεφτά; Για να κερδίσουν το ρόλο τους θα περάσουν την ίδια διαδικασία με την ίδια προσπάθεια;
«Αυτό έχουν ευθύνη και τα δύο φύλλα. Δηλαδή δεν μπορώ να ρίξω το φταίξιμο μόνο στους άντρες ή μόνο στις γυναίκες. Δηλαδή είναι το εγώ αυτό το αρνητικό που βρίσκω είναι ότι είναι πολλές και καλές. Είναι μεγαλύτερος ο ανταγωνισμός. Από εκεί και πέρα πραγματικά σου μιλάω ότι δεν έχω νιώσει φαλλοκρατική επίθεση ή αντιφεμινιστικό μένος. Είναι και ένα επάγγελμα το οποίο είναι πιο ανοιχτόμυαλο. Μπορεί αν έχω τύχει σε παραστάσεις. Αλλά δεν μπορώ να σκεφτώ ένα τέτοιο περιστατικό το οποίο έγινε επειδή ήταν γυναίκα. έχω ζήσει τέτοιο περιστατικό αλλά το έχω ζήσει αντίστοιχα και σε άντρα. Σαφώς ότι για εμένα η γυναίκα δεν έχει την θέση που της αξίζει, είτε καλλιτεχνικά, ως σκηνοθέτης, είτε σε οτιδήποτε. Όπως πραγματικά το πιστεύω αν τις τύχες του οποιουδήποτε κράτους παγκόσμια τις είχαν γυναίκες θα είχε κα άλλη πορεία. Γιατί οι άντρες πέφτουμε πολύ πιο έντονα στο άντε να μετρηθούμε λίγο. Νομίζω ότι οι γυναίκες είναι πολύ ευαίσθητες σε πολλά πράγματα και θα υπήρχε άλλη εξέλιξη σε αυτό τον κόσμο αν πραγματικά ήταν γυναίκες που όριζαν τις τύχες της κάθε χώρας.
Πώς προετοιμάζεσαι για ένα ρόλο; Υπάρχει διαδικασία;
Σαφώς υπάρχει διαδικασία. Υπάρχει διαδικασία να διαβάσω το έργο. Να βρω πληροφορίες για το έργο. να βρω πληροφορίες για τον συγγραφέα, για την εποχή, και φτάνοντας στον ρόλο να δω όλες τις πληροφορίες που υπάρχουν, να προσπαθήσω να τις αναλύσω. Και πάλι ξαναλέω με αρχηγό τον σκηνοθέτη και όχι μόνος μου. για το τι ζητάει κι αυτός και πού βρισκόμαστε εννοώ ως χημεία. Τι πληροφορίες έχω για τον ρόλο, τι ακριβώς θέλει, τι ακριβώς ψάχνει. Από πού έρχεται, γιατί έρχεται. Είναι όλες οι πληροφορίες που νομίζω ότι κάθε ηθοποιός κάνει. Και σιγά σιγά να έρχεται σε μία επαφή με το κείμενο τέτοια ώστε οτιδήποτε λέει να το κάνω όσο το δυνατόν κτήμα μου και να μεταφέρω αυτό με περισσότερη αληθοφάνεια.
Πιστεύεις αυτό που λένε «γίνεσαι ο ρόλος»;
Υπάρχουν παραστάσεις σε έναν συγκεκριμένο ρόλο που έχω νιώσει κάτι τέτοιο, υπάρχουν παραστάσεις που δεν έχω νιώσει ότι έχω γίνει, και μιλάω για τον ίδιο ρόλο έτσι; Από Τετάρτη σε Κυριακή. Και να έρθει κάποιος την Κυριακή και να μου πει ότι ήμουν πολύ πιο μέσα. Δεν ξέρω πώς έχει στο μυαλό του ο καθένας το γίνομαι κάτι. Αν πραγματικά το εννοούμε κυριολεκτικά, γίνομαι νομίζω, ότι δεν γίνεται κανείς. Διότι είναι κάτι το οποίο είναι πέρα από τον εαυτό σου, γίνεσαι κάποιος άλλος και μετά αυτό πώς ξαναέρχεται στην πραγματική ζωή; Δεν νομίζω ότι γίνεται κάποιος με την κυριολεκτική έννοια.
Άρα δεν έχεις νιώσει αυτό που λέμε ότι κουβαλάω μέσα μου έναν ρόλο.
«Αυτό συμβαίνει σαφώς. Αυτό είναι διαφορετικό. Υπάρχει περίπτωση να είμαι καλοκαίρι σε μία παραλία και να σκέφτομαι τον ρόλο που έπαιζα όλο τον χειμώνα. Αλλά αυτό ως Σταύρος το σκέφτομαι. Δεν είναι ο ρόλος εκείνη την στιγμή που κάνει μπάνιο με την κόρη μου.
Υπάρχει διαφορά μεγάλης σκηνής και μικρής; Τι συμβαίνει με τον ηθοποιό στον χώρο;
«Το θέμα της απεύθυνσης κατά πρώτον. Εάν ο θεατής είναι στα 10 μέτρα ή είμαστε στην Επίδαυρο σε ένα θέατρο 10.000 θέσεων και πρέπει να σε ακούσει μέχρι ο τελευταίος θεατής πάνω. Είναι το θέμα της απεύθυνσης. Πώς αυτό το πράγμα θα το κάνεις να είναι κτήμα σου και άμεσο χωρίς να γίνεσαι ντελάλης. Σαφώς έχει πολύ μεγάλη διαφορά. Και η απεύθυνση και η αμεσότητα. Και θέλει πάρα πολύ δουλειά στο να μπορέσεις να πειθαρχείς στον εαυτό σου ότι πρέπει να έχω την αμεσότητα που χρειάζεται για να μην δείξω ότι πρέπει να φωνάζω και να βγω εκτός ρόλου.
Άρα είναι τεχνικό πιο πολύ το ζήτημα.
Καθαρά. Και αλλιώς και το στήσιμο του σώματός σου. Όλο το στήσιμο η κίνησή σου πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερη στην Επίδαυρο για να γράφει πολύ περισσότερο. Σε μία σκηνή αν εγώ από εσένα που είσαι εδώ με τον Στέλιο που είναι στο ένα μέτρο γυρίσω και κοιτάξω, αυτό το πράγμα ο θεατής που είναι στα δέκα μέτρα, θα το πιάσει. Αυτό δεν μπορεί όμως να ισχύσει στην Επίδαυρο. Ξαφνικά πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερη η κίνηση για να γράψει. Είτε με τα μάτια, είτε με λόγο.
Απαιτεί πειθαρχεία αυτή η δουλειά; Έχεις σχέση και με την πειθαρχεία στην ζωή σου ;
Μία πειθαρχεία χρειάζεται σε όλους μας, είτε αφορά την δουλειά μας είτε αφορά την προσωπική μας ζωή. Φαντάζεσαι αν οποιοσδήποτε εργαζόμενος πήγαινε στον προϊστάμενο ή το αφεντικό του και του έλεγε πραγματικά αυτά τα οποία αισθάνεται; Ένα αλαλούμ. Σαφώς στην δουλειά μας πρέπει να πειθαρχείς. Και στην ζωή μας. Στο θέατρο φυσικά, σκέψου να παίζουμε μαζί και εγώ ξαφνικά σήμερα μου ήρθε και παίζω κάτι άλλο. Κι εσύ παίζεις μαζί μου και λες αυτό από πού μου ήρθε; Εγώ πώς θα το αντιμετωπίσω; Δεν γίνεται να πάω την άλλη μέρα χωρίς καν να μοιραστώ μαζί σου ότι θέλω να δοκιμάσουμε σε μία πρόβα μαζί. και εγώ δεν στέκομαι μπροστά σου πάω πίσω από την πλάτη σου και μιλάω. Σαφώς χρειάζεται πειθαρχεία . Δεν γίνεται.
Το καμαρίνι τι είναι για εσένα;
Είμαι από τους πρώτους που φτάνουν στο θέατρο και είμαι από τους τελευταίους που φεύγουν. Δεν μπορώ είναι μία ολόκληρη διαδικασία εμένα η δουλειά μου. δηλαδή θέλω να πάρω τον χρόνο μου. Να πάω στο καμαρίνι μου. δεν επιτρέπεται να καπνίζω, καπνίζω. Είναι προσωπικός ιερός χώρος το καμαρίνι. Είτε είμαι με συνάδελφο, είτε είμαι μόνος μου μ’αρέσει πάρα πολύ. Και γι’αυτό θέλω να έχω και καλό καμαρίνι. Δηλαδή αν έχω την δυνατότητα επιλογής σαφώς επιλέγω άτομα που είναι πολύ κοντά μου. εννοώ σε θέματα γούστου. Είναι καθαρά προσωπικός χώρος. Το αγαπάω πάρα πολύ το καμαρίνι. Δηλαδή πάω πράγματα. Δικές μου φωτογραφίες. Θα γίνει χώρος δικός μου. θα πάω μία ώρα πιο πριν, θα πιω τον καφέ μου, να ηρεμήσω εκεί πέρα. Και μετά θέλω τον χρόνο μου πάλι να ξαναμαζέψω τα πράγματά μου, λίγο να αποφορτιστεί όλο αυτό το πράγμα. Δεν θέλω να βιάζομαι. Θέλω τον χρόνο μου. Και νομίζω ότι το καμαρίνι είναι ένα πολύ ιδιαίτερο πράγμα.
Είναι κάτι που απολαμβάνεις πιο πολύ από την διαδικασία της παράστασης;
Μ’αρέσει πολύ εκείνη η στιγμή η ανεπανάληπτη της δράσης και αντίδρασης με το κοινό. Δεν έχω κάνει κινηματογράφο. Έχω κάνει αρκετή τηλεόραση. Μ’αρέσει η τηλεόραση, οι άνθρωποι της τηλεόρασης. Αλλά σαν το θέατρο, αυτό που εγώ μπορώ να πω μία οποιαδήποτε ατάκα και να γελάσει, να συγκινηθεί ή να προβληματιστεί ο άλλος, πραγματικά αυτό. και όλη αυτή είναι η καθημερινή αλλαγή. Γιατί αλλάζει κάθε μέρα ο κόσμος. Είναι κάτι το μαγικό. Είναι πολύ ωραίο. Και η αναπνοή του αλλουνού καταλαβαίνεις τι αισθάνεται. Ακόμα και όταν χτυπάει ένα σπαστικό κινητό, όλη η ενόχληση της αίθουσας αλλά και σ’εσένα που σε απορρυθμίζει εκείνη την στιγμή, είναι ότι είναι μαγικό αυτό το πράγμα. Γιατί αισθάνεται ο άλλος ότι αυτός ο τέταρτος τοίχος που λείπει από την σκηνή ότι ο άλλος λίγο σαν να σε κατασκοπεύει, σαν να σε κοιτάει μέσα από μία κλειδαρότρυπα κι εσύ το ξέρεις ότι σε κοιτάει. Και είναι ότι έχουμε μπει και οι δύο σε μία συνθήκη. Ότι τώρα θα σου πω ένα παραμύθι κι εσύ είσαι έτοιμος να το φας το παραμύθι.
Τι εύχεσαι;
Πραγματικά ο καθένας να λυτρωθεί από αυτά που τον κρατάνε δέσμιο. Είτε σωματικά, είτε πνευματικά.
Video: Filmcut Productions
Συνεντεύξεις