Νέα, ιδιαίτερη, ταλαντούχα. Η χαμηλών τόνων αλλά υψηλής έντασης ηθοποιός Αναστασία Ραφαέλα Κονίδη, με μια εντυπωσιακή ήδη πορεία, στο backstage.

Μέσα από τις εμπειρίες σου μέχρι τώρα, ποια πιστεύεις ότι χρειάζεται να είναι η σχέση του ηθοποιού με τον σκηνοθέτη; Βοηθάει να έχεις μια προσωπική σχέση μαζί του;

Για εμένα η ιδανική σχέση με τον σκηνοθέτη, η πιο δημιουργική σχέση, είναι αυτή κατά την οποία υπάρχει σεβασμός, υπάρχει ένας διάλογος. Επειδή μιλάμε για κάτι δημιουργικό. Φυσικά πέρα από τον σκηνοθέτη έχει σημασία και η ομάδα. Δηλαδή, ποτέ δεν είσαι μόνος σου, εκτός αν κάνεις μονόλογο. Είναι χημείες αυτές, είναι χημικές ενώσεις, δηλαδή συναντιούνται άνθρωποι και συντελείται κάτι. Ο διάλογος είναι πολύ σημαντικός. Δεν εννοώ βέβαια διάλογο σε θεωρητικό επίπεδο. Γιατί εν τέλει, πάμε σε κάτι πολύ πρακτικό. Μιλάω για ένα διάλογο σιωπηρό. Για μία συνεννόηση. Έναν κώδικα ο οποίος μπορεί και να προϋπάρχει. Δηλαδή, οι πιο κοντινές σχέσεις εντός σκηνής που μου έχει συμβεί να έχω, είναι με συμμαθητές μου να παίξω μαζί, και να με σκηνοθετήσει ένας δάσκαλός μου, ο Ακύλλας Καραζήσης, που θεωρώ ότι ήταν πολύ ωραίο και εκεί όντως ναι, προϋπήρχε ένας κώδικας. Ήξερα πώς δουλεύει ο Ακύλλας, λίγο πολύ, και αυτό βοήθησε και το πήγαμε και σε ένα άλλο επίπεδο στην πράξη. Συγκεκριμένα, οι ρόλοι, πέρα από κάποιες πολύ ειδικές συνθήκες, βασίζονται σε μια παρτιτούρα, σαν μουσική. Υπάρχουν όμως και συνθήκες που λειτουργούν πολύ αυτοσχεδιαστικά. Αυτό μπορεί να σε καθοδηγήσει και ταυτόχρονα μέσα σε αυτό να έχεις την ελευθερία, μιαν ανάσα, που εκεί βγαίνει και το πιο προσωπικό σου κομμάτι. Αυτό είναι πολύ σπουδαίο, αυτή η ισορροπία, άμα μπορεί να επιτευχθεί με τον καιρό. Δεν είναι κάτι που μπορεί να συμβεί με την πρώτη. Είναι δύσκολο να επιτευχθεί, αλλά αυτή είναι για εμένα η ιδανική συνθήκη.

Τι πιστεύεις για τον ηθοποιό; Είναι εργαλείο στα χέρια του σκηνοθέτη, ή συνδημιουργός;

Κοίταξε, εργαλείο είναι, αλλά όχι με την έννοια του αντικειμένου. Φυσικά και θεωρώ ότι χρησιμοποιώ το σώμα μου ως εργαλείο, την φωνή μου ως εργαλείο, το μυαλό μου,  την ψυχή μου, όλα αυτά, το σύνολο, εμένα. Αλλά όχι με τη χρηστική σημασία. Με την έννοια ότι δεν μπορεί να δοθεί αυτό το επάγγελμα και κανένα καλλιτεχνικό επάγγελμα ως τέτοιο γιατί χάνει την καλλιτεχνική του πλευρά. Για ‘μένα ο ηθοποιός είναι δημιουργός, όπως είναι και ο σκηνοθέτης. Και δεν νομίζω ότι κατά βάθος, ακόμα και έναν σκηνοθέτη με πάρα πολύ αυστηρές δομές, τον ενδιαφέρει  να χρησιμοποιήσει τους ηθοποιούς ως εργαλεία, δηλαδή δεν τον συμφέρει. Δεν θα έπρεπε. Έτσι πιστεύω. Δημιουργία πάνω απ’ όλα. Αυτό. Δημιουργία.

Σε ελευθερώνει η μέθοδος ή προτιμάς μια πιο χαλαρή, αυτοσχεδιαστική διαδικασία;

Οι μέθοδοι οδηγούν τη δική μου  σκέψη  σε ρεύματα περισσότερο θεατρικά, ρεαλισμός, κλπ. Μου αρέσει πάρα πολύ να εκκινεί κάποιος από το έργο, ή αυτό που θέλει να πει με βάση το έργο για το σήμερα. Σίγουρα δεν μπορώ το χάος, γιατί δεν μπορώ να το οργανώσω. Αλλά αν κάποιος ξέρει πολύ καλά τι μου ζητάει, σίγουρα μετά θα μπορέσω να το πάω ένα βήμα παρακάτω. Δηλαδή, μέσα από τα όρια, βρίσκεις και ελευθερίες. Αυτό είναι μια πολύ λεπτή συζήτηση όμως. Για το που μπαίνουν τα όρια, τι όρια είναι, δηλαδή είναι τόσο λεπτά όλα αυτά, που έχει να κάνει με την εκάστοτε συνεργασία εντέλει. Δηλαδή και αν κάποιος μου έλεγε να ξεκινήσουμε αυτοσχεδιαστικά  δεν θα  είχα κάποια αντίρρηση. Θέλω να είμαι ανοιχτή σε οτιδήποτε μου ζητηθεί. Απλά είναι σημαντικό να υπάρχει κάτι μες στο μυαλό του ανθρώπου αυτού που θα μπορέσει να καθοδηγήσει ένα σύνολο.

Γιατί είσαι στην σκηνή; Η πρωταρχική σου αίσθηση ποια είναι;

Τώρα με ρωτάς κάτι το οποίο δεν μπορώ να το απαντήσω εύκολα. Εννοώντας ότι δεν έχει απαντηθεί και μέσα μου, δεν είναι ένα πράγμα. Μου είναι δύσκολο να το εκλογικεύσω, να το βάλω σε λέξεις. Σαφέστατα με ενδιαφέρει η συνάντηση με άλλους ανθρώπους . Να συναντιέμαι και να δημιουργώ μαζί με άλλους, αλλά αυτό είναι το δεύτερο, είναι κάτι πολύ προσωπικό, το οποίο αν το έβρισκα μπορεί και να μην έκανα αυτή τη δουλειά. Δεν μπορώ να στο εξηγήσω ακριβώς. Σίγουρα υπάρχει μια ορμή, υπάρχει σίγουρα μια ενέργεια την οποία έχω ανάγκη να τη διοχετεύσω, λατρεύω  τα παραμύθια, τις ιστορίες, λατρεύω τη μουσική. Ανέκαθεν είχα σχέση πιο πολύ με αυτά, παρά με το θέατρο, και απλά αυτός ο τρόπος συνδυάζει όλα αυτά που μου αρέσουν. Είναι σαν όλα αυτά που αγαπώ να συναντιούνται. Μαζί με το ανθρώπινο στοιχείο  και με το στοιχείο ότι εγώ θέλω να σου πω κάτι, για να σου πω αυτό και κάτι άλλο. Και η έκθεση είναι μέσα.  Ένα περίεργο, μια ντροπή που ξεπερνιέται. Κάνεις ένα βήμα στο κενό δηλαδή. Κάτι υπαρξιακό είναι νομίζω, εντέλει. Αλλά δεν μπορώ να πω «κάνω θέατρο γιατί  με βοηθάει ψυχοθεραπευτικά» ας πούμε, δεν το βλέπω έτσι ακριβώς. Είναι ένα κράμα πραγμάτων. Είναι πολλά.

Πώς τοποθετείς τον εαυτό σου μέσα σε αυτό το ετερόκλιτο σύνολο που λέγεται θέατρο;

Θέλοντας και μη, η ζωή μου έχει δείξει μέχρι τώρα, ότι από τις δυσκολίες μαθαίνεις. Σίγουρα δεν είναι το ζητούμενό μου αυτό. Δηλαδή, θεωρώ ότι πρέπει να εξασφαλίζω τις συνθήκες ώστε να ανθίζει ένα πράγμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε φίλοι. Ξέρεις στο θέατρο, επειδή είμαστε πάρα πολλές ώρες μαζί, θα πιούμε κι κανένα καφέ μαζί αν χρειαστεί. Πολλά πράγματα  μπαίνουν σε μία σφαίρα γενικότερα, που, για εμένα, είτε είναι φίλοι σου, είτε είναι ξένοι, έχεις την ίδια απόσταση να διανύσεις. Από τους φίλους σου πρέπει να αφαιρεθεί το στοιχείο του «χαχαχα» για να γίνει δουλειά, που νομίζω ότι έτσι γίνεται συνήθως, και από τους ξένους να είσαι ανοιχτός γιατί κάθε άνθρωπος είναι πολύ μοναδικός. Όχι μόνο ως καλλιτέχνης αλλά και σαν προσωπικότητα. Εγώ δεν θεωρώ ότι πρέπει να είμαι φίλη με τους συνεργάτες μου. Έχω ελάχιστους φίλους, πολύ συγκεκριμένους, μετράμε χρόνια μαζί. Αλλά το να υπάρχει μία όμορφη συνθήκη, ένας σεβασμός, σίγουρα, είναι όμορφο πράγμα. Είναι ωραίο.

Πώς προετοιμάζεις τον εαυτό σου κατά την διάρκεια των προβών;

Κοίτα με το σώμα και την φωνή μου ασχολούμαι τακτικά. Και με γυμναστική και με χορό και με τραγούδι. Δηλαδή κάνω μαθήματα, είναι μέσα στην ζωή μου αυτό το πράγμα. Όσο για τη δημιουργική διαδικασία, σίγουρα διαβάζω το κείμενο πολλές φορές, αλλά όχι μαθητικά. Το διαβάζω όσες φορές το έχω ανάγκη εγώ. Μου αρέσει πολύ η έρευνα και υπάρχει, πάντα, ένας αστάθμητος παράγοντας που έχει να κάνει με τον ρόλο. Εκεί το αφήνω ελεύθερο. Μπορεί να είναι κάτι πολύ άκυρο. Μπορεί να μου αρέσει να ζωγραφίζω κάποιο διάστημα, ή να περπατάω στην Αθήνα, ή να πάω κάπου συγκεκριμένα για έναν λόγο. Κάνω μία θεωρητική προσέγγιση, μία σωματική-φωνητική προετοιμασία, και υπάρχει και μια ποιητική πλευρά του πράγματος, η οποία είναι πολύ ανοιχτή.

Πόσο σε αφορά το κείμενο στο θέατρο; Ο τρόπος που μιλάει ο ρόλος;

Εμένα με ενδιαφέρει πάρα πολύ το κείμενο, πάρα πολύ. Δηλαδή θεωρώ ότι χρησιμοποιούμε τα κείμενα για να πούμε αυτό που θέλουμε. Κάθε κείμενο έχει αυτό που θέλει να πει, πάρα πολλά κείμενα είναι διαχρονικά  και σχεδόν σε κάθε κείμενο μπορείς να βρεις ουσία, εφόσον πληροί  κάποιες προϋποθέσεις, να είναι καλογραμμένο να εμπεριέχει κάποια νοήματα, να υπάρχουν κάποια δομικά στοιχεία  ας πούμε, για μένα όλη η διαδικασία εκκινεί από το κείμενο, σωματικά μεν, αλλά από το κείμενο δε. Δηλαδή δεν μπορώ να το διαχωρίσω. Ούτε μου αρέσει να επιβάλλω τον εαυτό μου πάνω στο κείμενο. Δηλαδή ότι παίρνω από το κείμενο αυτό που θεωρείται σπουδαίο, γιατί εγώ θέλω να πω αυτό. Όχι. Άμα θες να πεις αυτό και είναι τόσο σπουδαίο, μπορείς να γράψεις ένα δικό σου κείμενο. Ή να πάρεις κάτι πολύ πιο μικρό. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ ο λόγος. Και θεωρώ ότι είναι και το πιο δύσκολο στοιχείο στο θέατρο. Δηλαδή κάθε φορά αισθάνομαι χαζή μπροστά σε αυτά που θέλω να πω στο θέατρο. Πραγματικά.

Μιλάς για πειθαρχεία, ποιητικότητα. Στην προσωπική σου  ζωή υπάρχουν αυτά τα στοιχεία;

Κοίταξε. Η δικιά μας η δουλειά, έτσι όπως την βλέπω εγώ, έχει κάποια στοιχεία πρωταθλητισμού. Εμένα ο πρωταθλητισμός ανέκαθεν μου άρεσε και με τρόμαζε. Σε σχέση με τα όρια. Δηλαδή πώς οριοθετείται η προσωπική ζωή, ένας χρόνος προσωπικός. Γιατί δεν τελειώνει η δουλειά, αυτό που έχουμε να κάνουμε, δεν είναι ένα task, που λες τρεις με πέντε θα δουλέψω τώρα. Ρέει μέσα σου αυτό το πράγμα. Για καιρό δούλευα δεκάωρα, ας πούμε, είχα πρόβα παράσταση, ήταν όλη μου η ζωή σχεδόν, μέσα σε ένα θέατρο. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να μένεις ανεπηρέαστος. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα, προσπαθώ, με όποια πειθαρχεία έχω, να αφήνω μικρές ανάσες στον εαυτό μου, γιατί δεν μπορώ να διανοηθώ την ζωή μου ως δημιουργό χωρίς την επαφή μου με την πραγματικότητα, όπως την βλέπω εγώ. Μπορεί να την βλέπω ποιητικά, αλλά πρέπει να έχω επαφή. Ξέρεις, θέλω να έχω επαφή, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να απορροφηθείς τόσο πολύ από αυτό που κάνεις, που να βλέπεις το δέντρο και να χάσεις το δάσος. Και δεν είναι για εμένα το ζητούμενο αυτό. Να γίνεται μια αυτοκατανάλωση, μια αυτοαναφορικότητα, ας πούμε. Αυτό δεν μου είναι εύκολο όμως. Καθόλου.

Σε επηρεάζει η  κοινωνία γύρω μας; Βλέπεις ότι υπάρχει μεγάλη δυσκολία. Ιστορικά και συγκυριακά.

Δεν μπορεί να μην σε αφορά. Δεν γίνεται να μην σε αφορά. Για εμένα από την στιγμή που επιλέξεις να βλέπεις και να ακούς, αυτό δεν το κάνεις εσύ απαραίτητα μόνος σου, θέλει τεράστια δουλειά. Θέλει μια διαδρομή αυτό. Να μένεις ανοιχτός, είναι να δέχεσαι και πυρά. Ναι, φυσικά είναι πάρα πολύ δύσκολη περίοδος. Εμένα με ενδιαφέρει να μπορώ να βλέπω, να ακούω, θέλω να συγκινούμαι, με την ευρεία έννοια, να είμαι ευαίσθητη και να δέχομαι πυρά, και ταυτόχρονα  να μην χάνω την ελπίδα μου, γιατί πολλές φορές αν πραγματικά καταλάβεις τι γίνεται στον κόσμο, μπορεί και να μην μπορείς να κουνηθείς από το κρεβάτι σου. Ή ταυτόχρονα να πεις όχι ρε φίλε, θα προσπαθήσω, εδώ στην δουλειά μου. Τι έχω εγώ; Αυτό το μικρό χωράφι. Όχι για εμένα, για το χωράφι μου, επειδή αυτό μου δόθηκε. Αυτό έχω μέχρι στιγμής. Πώς αλλιώς; Μαγικά δεν αλλάζουν τα πράγματα σε μια νύχτα. Και συλλογική, και ατομική και συλλογική μετά. Ναι, με επηρεάζει. Φυσικά.

Νιώθεις ότι είμαστε σε μια ατομική κοινωνία ή σε μια συλλογική;

Είμαστε και τα δύο. Δεν μπορώ να βάλω ταμπέλα συνολική γιατί αυτά τα πράγματα ποικίλουν. Ξέρεις πολλές φορές οι άνθρωποι  απομονώνονται για τους λάθος λόγους και συναντούνται επίσης για τους λάθος λόγους. Είναι πολύ αστείο αυτό. Δηλαδή το συλλογικό δεν είναι να συναντιόμαστε απλά. Θα πει κάτι πολύ πιο παραπάνω από αυτό. Όπως και το ατομικό, δεν θα πει μοναχικός άνθρωπος. Έτσι; Βλέπω φόβο, βλέπω και κάποια λιμνάζοντα ύδατα. Θα σου πω κάτι πολύ προσωπικό. Σκεφτόμουνα προχτές ότι ακόμα και μια δύσκολη κατάσταση, από τον φόβο μιας δυσκολότερης κατάστασης, μπορεί να αποτελεί ασφάλεια. Και το σκέφτηκα, και λέω «να τι είναι η ασφάλεια». Δεν ξέρω αν είμαστε συλλογικοί. Γίνονται και συλλογικά πράγματα, και δημιουργικά πράγματα, χαίρομαι πάρα πολύ, αλλά υπάρχει και φόβος. Ο φόβος σε κλείνει, ναι.

Ποια η αίσθησή σου για τις πρόβες σε σχέση με την παράσταση;

Απολαμβάνω πάρα πολύ τις πρόβες αλλά και με δυσκολεύουν. Και στα δύο υπάρχει και δυσκολία και ευχαρίστηση. Καταρχήν, με την παράσταση, δεν τελειώνει κάτι. Πολλές φορές έχουμε την αίσθηση ότι κάνουμε πρόβες, ανεβαίνει το έργο και τέλειωσε, αυτό είναι. Καμία σχέση. Απλά οι πρόβες είναι άλλου είδους έρευνα, και η παράσταση είναι άλλου είδους έρευνα. Στις πρόβες προσπαθείς  από το μηδέν να φτιάξεις ένα κόσμο και αυτό μου φαίνεται πάρα πολύ ωραίο. Στην παράσταση υπάρχει κάτι συμφωνημένο και πάνω εκεί προσπαθείς ακόμα να ανακαλύπτεις πράγματα για να μην πεθάνεις. Δηλαδή να του δίνεις ζωή κάθε μέρα. Ίδια διαδρομή είναι. Δεν είναι διαφορετική. Ίδια είναι αλλά έχει λίγο άλλο ζύγι. Και τα δύο μου αρέσουν. Νομίζω ότι δυσκολεύομαι πιο πολύ στις παραστάσεις από τις πρόβες εγώ. Με ένα παράδοξο τρόπο.

Έχει διαφορά η μικρή με την μεγάλη σκηνή.;

Ναι και όχι. Ναι σε κάποια τεχνικά πράγματα, δηλαδή η Επίδαυρος είναι ένας τεράστιος χώρος, απευθύνεσαι σε 15.000 ανθρώπους, η φωνή σου πρέπει να είναι κάπως, κλπ. Πέρα, όμως, από τα τεχνικά μέσα, όχι. Είναι άλλος ο χώρος που ανοίγεται και μέσα σου. Δηλαδή το εύρος το έξω έχει να κάνει και με τη δική σου την σφαίρα. Μου αρέσουν και τα δύο πάρα πολύ. Κάθε χώρος έχει τη δική του ομορφιά. Καλά, η Επίδαυρος είναι ο ορός της αλήθειας. Δηλαδή για εμένα όποιος παίζει στην Επίδαυρο είναι σαν να ξεγυμνώνεται λίγο. Το κατάλαβα βλέποντας παραστάσεις αφού έπαιξα. Μέχρι τότε δεν το είχα καταλάβει. Βγαίνουνε όλα. Είναι ωραίο αυτό. Το λέω για καλό.

Πώς χτίζεις έναν ρόλο; Έχεις μια διαδικασία; Χρησιμοποιείς αυτά που παρατηρείς από  το περιβάλλον γύρω σου;

Όλα γίνονται, υπάρχει ένα κομμάτι συνειδητό, αλλά δεν τον κάνω επί τούτου, δεν αντιγράφω επί τούτου. Μπορεί να πάρω ένα στοιχείο από κάτι και ένα άλλο από κάτι τελείως άλλο. Νομίζω  ότι πραγματικά βλέπεις καταγράφεται μέσα σου και χρησιμοποιείται και ερήμην σου. Δεν προσδοκώ να γίνω ο ρόλος. Αν πω ότι έγινα ο ρόλος το έχω χάσει το παιχνίδι. Οι άνθρωποι που είναι πραγματικά όμορφοι, δεν έχουν συναίσθηση της ομορφιάς τους. Άμα ξέρεις ότι είσαι όμορφος κάτι χάνεται. Έτσι δεν είναι; Αν το πλασάρεις εννοώ. Φυσικά αυτό δεν έχει καμία σχέση με την αυτοπεποίθηση και του ότι πιστεύω ότι έχω κάνει μια δουλειά και την υπερασπίζομαι επί σκηνής, έτσι; Αλλά νομίζω ότι ερήμην γίνονται τα πράγματα. Παρατηρώ, περπατάω πολύ, μπορεί να βγάζω φωτογραφίες, μπορεί να ακούω μουσική συγκεκριμένη, θα δω ταινίες, θα διαβάσω βιβλία, βιβλία σχετικά με τον ρόλο, ποιήματα, ότι μπορώ και εμπιστεύομαι και το ένστικτό μου. Δηλαδή δεν πάω by the book. Υπάρχει και μια πλευρά που είναι η δημιουργική, εν τέλει. Καθαρά δημιουργική πλευρά.

Τι απολαμβάνεις περισσότερο από τη διαδικασία των προβών;

Κοίταξε κάθε πράγμα έχει την γοητεία του. Κάθε στοιχείο που προστίθεται αλλάζει και κάτι. Και αυτό είναι τέλειο. Δηλαδή μου αρέσει να προστίθενται σιγά σιγά μικρά μικρά στοιχεία γιατί νιώθεις ότι ξαναγεννιέσαι κάθε μέρα. Είναι φοβερό! Βασανίζομαι στις πρόβες εγώ. Βασανίζομαι, όχι με την έννοια του αυτομαστιγόμαστος. Με την έννοια ότι δεν σταματάει αυτό το πράγμα. Είναι σαν ζουζούνι στο αυτί μου. Μου αρέσει πάρα πολύ. Με γοητεύει το σύνολο.

Το καμαρίνι. Ποια είναι η αίσθησή σου;

Αγαπάω το θέατρο σαν χώρο γενικότερα. Δηλαδή συνδέομαι με τους χώρους. Με το καμαρίνι εξαρτάται που είμαι. Μπορεί να φέρω κάτι δικό μου, πρακτικά πράγματα περισσότερο. Θέλω να είναι καθαρά, τακτοποιημένα, δηλαδή το φροντίζω τον χώρο που είμαι. Αν μπορώ να κάνω ζέσταμα στο καμαρίνι μου θα κάνω ζέσταμα στο καμαρίνι. Γενικά, όμως, θέλω να βρίσκομαι, αν μπορώ, να είμαι στη σκηνή, λίγο πριν ξεκινήσουμε και μετά να αποσυρθώ. Θα επιλέξω να είμαι λίγο στη σκηνή. Στον πραγματικό χώρο. Πώς είναι στο αεροπλάνο που περνάς μέσα από τον αεροδιάδρομο; Δηλαδή στο καμαρίνι κάτι υπάρχει, δεν είναι ασύνδετο με την σκηνή. Σημείο μετάβασης.

Τι εύχεσαι;

Εύχομαι να μην υπάρχουν τόσοι άνθρωποι στον δρόμο. Να μην υπάρχει βία. Με οποιοδήποτε τρόπο. Γιατί βία δεν είναι μόνο το ξύλο. Καθημερινά άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με ψυχολογική βία, η οποία μπορεί να είναι και  δέκα φορές χειρότερη από το ξύλο. Να μην υπάρχει αυτό. Κάνουμε λες και θα ζήσουμε μια αιωνιότητα. Ας το κάνουμε καλά τουλάχιστον. Ας το κάνουμε με τον καλό τρόπο. Όλοι θα πεθάνουμε μια μέρα. Ας το καταλάβουμε! Με την καλή έννοια.

Δημιουργία Video: Filmcat Productions

Συνεντεύξεις