Το Ίδρυμα Ωνάση ξεκινά τη συνεργασία του με τον διεθνούς κύρους σκηνοθέτη Θεόδωρο Τερζόπουλο, υποστηρίζοντας το αφιέρωμα «Η Επιστροφή του Διονύσου» που διοργανώνεται προς τιμήν του από το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών στις 6 και 7 Ιουλίου στους Δελφούς.
Με το έργο και την πορεία του, ο Θεόδωρος Τερζόπουλος μοιάζει να συμπυκνώνει την πολιτιστική αποστολή του Ιδρύματος Ωνάση: η Ελλάδα στα καλύτερά της, εδώ και παντού, με τον άνθρωπο και την κοινωνία πάντα στο επίκεντρο και την τέχνη ως δύναμη μεταμόρφωσης.
Πριν από 33 χρόνια, στους Δελφούς, ο Θεόδωρος Τερζόπουλος ίδρυσε το θέατρο Άττις. Εκεί, φέτος τον Ιούλιο, πραγματοποιείται προς τιμήν του το αφιέρωμα «Η Επιστροφή του Διονύσου», μια διεθνής συνάντηση για τον Έλληνα σκηνοθέτη και παιδαγωγό, ο οποίος επανασυνδέει το θέατρο με τον μυθικό θεό του, τον Διόνυσο, και τον πυρήνα του: το σώμα του ηθοποιού και τον αέναο αυτοσχεδιασμό.
Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος κάνει ένα θέατρο αλλιώτικο. Ποτέ δεν μιλά για ρόλους, χαρακτήρες ή ψυχολογικά κίνητρα. Μιλά, όμως, για το σώμα του ηθοποιού, τον θεό Διόνυσο και την τελετουργία. Είναι ο θεμελιωτής μιας μοναδικής μεθόδου εκπαίδευσης του ηθοποιού, αναγνωρισμένης διεθνώς. Έχει δώσει 2.100 παραστάσεις σε όλο τον κόσμο. Η μέθοδος του διδάσκεται σε 30 πανεπιστήμια, ενώ βιβλία για το έργο του έχουν εκδοθεί σε 10 γλώσσες.
Για τον Θεόδωρο Τερζόπουλο είπαν:
«Στο θέατρό του, ο μύθος δεν είναι παραμύθι, αλλά συμπυκνωμένη εμπειρία, μια περιπέτεια σ’ ένα ταξίδι στο τοπίο της μνήμης, μια αναζήτηση των χαμένων κλειδιών της ενότητας του σώματος με τον λόγο, της λέξης ως φυσικής οντότητας, θέμα για το οποίο μιλά ο Hőlderlin στις σημειώσεις για τις μεταφράσεις των έργων του Σοφοκλή.» Heiner Müller: συγγραφέας, ποιητής, δραματουργός, σκηνοθέτης
«Η μέθοδος του Θεόδωρου Τερζόπουλου είναι σωκρατική: η αντίληψη ότι όλοι φέρουμε το παρελθόν, τους προγόνους μας και συμμετέχουμε σε μια συλλογική μνήμη εγγεγραμμένη όχι μόνο στο μυαλό, αλλά και στο σώμα μας.» Etel Adna: συγγραφέας, ποιήτρια, εικαστικός
«…Το να βλέπεις είναι να βλέπεις μια εικόνα αλήθειας μέσα από πολλές εικόνες. Αυτό είναι που έχει χαραχτεί καθαρά στη μνήμη μου, αφήνοντας χώρο επαναφοράς και σκέψης. Αυτό είναι που κάνει το έργο σου τόσο ξεχωριστό.» Robert Wilson: σκηνοθέτης, εικαστικός
Το Αφιέρωμα στον Θεόδωρο Τερζόπουλο που διοργανώνει το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών περιλαμβάνει την παράσταση των Τρωάδων του Ευριπίδη στο Αρχαίο Θέατρο, ένα Διεθνές Συμπόσιο, την παρουσίαση της Μεθόδου υποκριτικής του σκηνοθέτη, οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις και πλήθος παράλληλων δράσεων. Επικεντρώνεται στο έργο και τη μέθοδο του Τερζόπουλου, όπως αναπτύχθηκε τα τελευταία 33 χρόνια, με αφετηρίες την ίδρυση του θεάτρου Άττις στους Δελφούς (1985) και την παγκόσμια πρεμιέρα των εμβληματικών Βακχών του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία του, στο Αρχαίο Στάδιο των Δελφών (1986).
Στο Διεθνές Συμπόσιο θα μιλήσουν παγκοσμίου κύρους δάσκαλοι, σκηνοθέτες και διανοητές του θεάτρου, όπως οι Anatoly Vasiliev (σκηνοθέτης, Ρωσία) και Eugenio Barba (σκηνοθέτης, Δανία), ενώ πανεπιστημιακοί και καλλιτέχνες, διευθυντές θεάτρων και πολιτιστικών ιδρυμάτων, εικαστικοί, ψυχαναλυτές, νευρογλωσσολόγοι και θεατρολόγοι από την Κορέα, την Ταϊβάν, την Κίνα, τη Ρωσία, το Καζακστάν, τη Μεγάλη Βρετανία, την Πολωνία, το Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ιταλία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Τουρκία, την Κύπρο και την Ελλάδα θα παραβρεθούν στους Δελφούς για να τιμήσουν τον Θεόδωρο Τερζόπουλο.
Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα παιχτεί, για πρώτη φορά στο Αρχαίο Θέατρο Δελφών, μια παράσταση-διάβημα για την ανάγκη της συμφιλίωσης: η νέα εκδοχή των διαπολιτισμικών Τρωάδων του Ευριπίδη, στην οποία συμμετέχουν ηθοποιοί από διχοτομημένες πόλεις (Λευκωσία, Μόσταρ, Ιερουσαλήμ), καθώς επίσης από τη Συρία και την Ελλάδα, με τη Δέσποινα Μπεμπεδέλη στον ρόλο της Εκάβης. Η Στέγη δίνει την ευκαιρία στο κοινό να παρακολουθήσει την παράσταση του Σαββάτου 7 Ιουλίου σε live streaming στις 19:00 εδώ.
Στον συμβολικό τόπο των Δελφών, σε μια ιδιαίτερη συγκυρία γενικευμένης γεωπολιτικής αναστάτωσης, οι Τρωάδες αποτελούν μια διαμαρτυρία στον παραλογισμό, τη βία και τις φρικαλεότητες του πολέμου, καθώς κι ένα αίτημα για ειρήνη, αλληλεγγύη και ανθρωπισμό. Πρόθεση του σκηνοθέτη είναι η παράσταση να λειτουργήσει ως διάβημα, αναδεικνύοντας το φαινόμενο των διχοτομημένων πόλεων, της διαίρεσης των λαών και την ανάγκη για συμφιλίωση. Οι Τρωάδες θα ξεκινήσουν με το φως της ημέρας και μόνο κατά το τελευταίο μέρος της παράστασης θα γίνει χρήση γενικού θεατρικού φωτισμού, καθώς επιθυμία του σκηνοθέτη είναι να ενσωματώσει στην παράσταση το μοναδικό ανάγλυφο του Δελφικού τοπίου, καθώς βυθίζεται μέσα από το σούρουπο στο σκοτάδι.
Συντελεστές
Μετάφραση: Κωστής Κολώτας
Σκηνοθεσία-Σκηνική εγκατάσταση: Θεόδωρος Τερζόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτης: Σάββας Στρούμπος
Μουσική: Παναγιώτης Βελιανίτης
Κοστούμια: Λουκία
Φως – Ήχος: Κωνσταντίνος Μπεθάνης
Υπεύθυνη παραγωγής: Μαρία Βογιατζή
Παραγωγή: Οργανισμός Πάφος 2017 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, Θέατρο Άττις
Διανομή
Εκάβη: Δέσποινα Μπεμπεδέλη
Ελένη: Σοφία Χιλλ
Ανδρομάχη: Νιόβη Χαραλάμπους
Ταλθύβιος: Προκόπης Αγαθοκλέους
Ποσειδών- Μενέλαος: Ανδρέας Φυλακτού
Αθηνά: Εβελίνα Αραπίδη
Κασσάνδρα: Ajla Hamzic, Εβελίνα Αραπίδη, Hadar Barabash, Sara Ipsa, Evelyn Asouant
Κορυφαίος: Erdogan Kavaz
Χορός: Όλος ο θίασος
Διάρκεια: 90 λεπτά
Η παράσταση στο Αρχαίο Θέατρο των Δελφών πραγματοποιείται σε συνεργασία με την ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΦΩΚΙΔΑΣ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το θέατρο Άττις πρωτοπαρουσίασε την παράσταση τον Ιούλιο του 2017 στο Αρχαίο Ωδείο της Πάφου, σε παραγωγή της «Πάφος 2017-Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης». Η παράσταση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Γιάννη Κουνέλλη, που επρόκειτο να δημιουργήσει την εικαστική εγκατάστασή της.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Παρασκευή 6 Ιουλίου
Συνεδριακό Κέντρο
16.00-18.00 Προβολή ταινιών
18.00 Εγγραφές
Αμφιθέατρο Κ. Καραμανλής
18.30-19.00 Έναρξη – Χαιρετισμοί
Ελένη Αρβελέρ/Πρόεδρος Δ.Σ. Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών
Παύλος Καλλιγάς/Διευθυντής Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών
Αφροδίτη Παναγιωτάκου/Διευθύντρια Πολιτισμού, Ίδρυμα Ωνάση
19.00-20.00 ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Πρόεδρος: Παύλος Καλλιγάς
Βασίλης Παπαβασιλείου/ηθοποιός-σκηνοθέτης
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ο ΥΠΕΡΠΟΝΤΙΟΣ
Anatoly Vasiliev/σκηνοθέτης
Ελένη Βαροπούλου/θεατρολόγος-συγγραφέας-μεταφράστρια
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΩΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ. Ο HEINER MULLER ΚΑΙ Ο ΑΙΣΧΥΛΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟΔΩΡΟ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟ
Freddy Decreus/Επίτιμος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο της Γάνδης
A THEATRE OF ENERGY, A THEATRE OF CONSCIOUSNESS
20.00-20.20 Φωτογραφική εγκατάσταση Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ
Γιοχάννα Βέμπερ, φωτογράφος
Αλέξανδρος Κόκκινος, εικαστικός–αρχιτέκτων
20.20-20.30 Ηχητική εγκατάσταση ΕΝΟΠΑΙ
Παναγιώτης Βελιανίτης, συνθέτης-μουσικοπαιδαγωγός
Σάββατο 7 Ιουλίου
Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων Θεάτρου ΦΡΥΝΙΧΟΣ
10.00-15.00 Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ-Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΥ
10.00-12.00 Μέρος Α : Επίδειξη Μεθόδου
Θεόδωρος Τερζόπουλος & Σάββας Στρούμπος
Συμμετέχουν: Mikhail Sokolov (Ρωσία-Electrotheatre Stanislavsky), Przemyslaw Blaszczak (Πολωνία-Ινστιτούτο Γκροτόφσκι), Juan Esteban Echeverri Arango (Κολομβία), Justin Jain (ΗΠΑ-Wilma Theater), Paolo Musio (Ιταλία), Li Yadi (Κίνα, Κεντρική Ακαδημία Θεάτρου του Πεκίνου), Long long (Ταϊβάν, Εθνικό Θέατρο/Θεατρική Ακαδημία), Rustem Begenov (Καζακστάν-Κέντρο ORTA), Kerem Karaboga (Τουρκία), Yiling Tsai (Ταϊβάν, Εθνικό Θέατρο/Θεατρική Ακαδημία), Νιόβη Χαραλάμπους (Κύπρος), Έβελυν Ασουάντ (Συρία-Ελλάδα)
ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Κ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ
09:30 – 10:45 | Δεύτερη Συνεδρία
Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης
Eugenio Barba No beauty without rules, no new beauty without breaking rules
Γιώργος Σαμπατακάκης Έρως και Θάνατος: η αισθητική της σαγήνης στο θέατρο του Τερζόπουλου
Jaroslaw Fret Wrestling with memory
Ιλειάνα Δημάδη Το θέατρο Άττις και η ανάγκη εύρεσης μιας «άλλης» κριτικής γλώσσας
Frank Raddatz Theodoros Τerzopoulos’ theatre of verticality
10:45 – 11:30 Συζήτηση
12:00 – 13:00 | Τρίτη Συνεδρία
Πρόεδρος: Freddy Decreus
Hans Thies Lehmann Ritual and reflection. Theodoros Terzopoulos and contemporary tragic theatre
Πηνελόπη Χατζηδημητρίου (Un)livable, (un)grievable, (un)mournable bodies: violence, mourning and politics in the theatre of Theodoros Terzopoulos
Αύρα Σιδηροπούλου Towards a poetics of communality: Theodoros Terzopoulos’ staging of tragedy in the 21st century
Μαρίκα Θωμαδάκη Ενεργειακή θεατρικότητα και δημιουργικές μορφές στις παραστάσεις του Τερζόπουλου
13:00 – 13:45 Συζήτηση
16:00 – 18:00 Προβολή ταινιών
18:00 – 19:00 | Τέταρτη Συνεδρία
Πρόεδρος: Ελένη Βαροπούλου
Gonia Jarema The voiceless voice in the work of Theodoros Terzopoulos
Δημήτρης Τσατσούλης Γλωσσολαλία: απο το ″langage universel″ του Artaud στον «πυρηνικό ρυθμό της λέξης» του Τερζόπουλου
Özlem Hemiş The idea of the Tragic in Alarme-Amor-Encore
Παναγιώτης Βελιανίτης Η μνήμη του ήχου
Αρχαίο Θέατρο Δελφών
19.00 ΤΡΩΑΔΕΣ του Ευριπίδη
Σκηνοθεσία: Θεόδωρος Τερζόπουλος
Με την υποστήριξη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φωκίδας