Η Χριστίνα Καραβεζύρη είναι η συγγραφέας του έργου Αχιλλέως έρωτες που παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στο Επιγραφικό Μουσείο σε σκηνοθεσία Μενέλαου Καραντζά. Για το δραματουργικό της έργο έχει λάβει σημαντικές διακρίσεις και βραβεία, ανάμεσά τους και το Κρατικό Βραβείο θεατρικού έργου για παιδιά. Τώρα αναμετράται με τον μύθο του Αχιλλέα σε μία παράσταση που συνδυάζει πρωτότυπο κείμενο με τμήματα κειμένου από παλαιότερες πηγές σε συνθήκη διαλόγου με συγκεκριμένα αρχαιολογικά ευρήματα που υπάρχουν στο Μουσείο.
Πόσο ελεύθερος είναι ο συγγραφέας όταν έχει να αναμετρηθεί με ένα τέτοιο πρόσωπο;
Ο μύθος του Άτρωτου Αχιλλέα και ο συμβολισμός του είναι καθηλωτικός. Το ίχνος του μέσα στο χρόνο είναι τόσο βαθύ που δεν κρύβω πως στην αρχή ένιωσα δέος αλλά και κάποιον δισταγμό για το κατά πόσο θα μπορούσα να «αποτυπώσω» με το δικό μου τρόπο τον Αχιλλέα ως δραματικό πρόσωπο σε ένα σύγχρονο θεατρικό έργο. Η ιδέα να γραφτεί το συγκεκριμένο έργο ανήκει στον σκηνοθέτη της παράστασης Μενέλαο Καραντζά ο οποίος μέσα από προσωπική έρευνα κι ενδιαφέρον είχε συγκεντρώσει ένα πολύ δυναμικό υλικό, αποσπάσματα – από αρχαία κυρίως κείμενα αλλά και μεταγενέστερα – τα οποία λειτούργησαν ως αφετηρία για τη συγγραφή του έργου. Η εμπιστοσύνη που μου έδειξε ο Μενέλαος ήταν καθοριστική γιατί αισθάνθηκα εντελώς ελεύθερη ως προς τον τρόπο που θα χρησιμοποιούσα την πρώτη ύλη ώστε να προχωρήσω σε ένα πρωτότυπο κείμενο. Προσωπικά τον θεωρώ συν-δημιουργό στο κομμάτι της συγγραφής. Στο κομμάτι της δραματουργικής επεξεργασίας και των μεταφράσεων η συνεργασία μας ήταν πολύ δημιουργική και ανοιχτή μέχρι να φτάσουμε στο τελικό αποτέλεσμα.
Πως επιλέξατε και χρησιμοποιήσατε το υλικό του μύθου;
Το δικό μου ταξίδι έμοιαζε περισσότερο με κατάδυση σε ένα βυθό γεμάτο ανεκτίμητους θησαυρούς, εικόνες, ιστορίες και μύθους άγνωστους ή ίσως ξεχασμένους για μένα. Για παράδειγμα οι παραστάσεις σε αγγεία όπου αποτυπώνεται η μορφή του Αχιλλέα να κλαίει γιατί του έχουν πάρει τη Βρισηίδα, ή οι περιγραφές του Ομήρου για τη μανία με την οποία σκοτώνει ο Αχιλλέας τον Έκτορα και θρηνεί το νεκρό Πάτροκλο λειτούργησαν σε ένα βαθμό ως εργαλείο αναμόχλευσης συναισθημάτων σχεδόν αρχέγονων. Ήταν ένας δρόμος για να ανακαλύψω τον ήρωα.
Πόσο δύσκολο είναι το υλικό που προϋπάρχει να συνδυαστεί με το πρωτότυπο κείμενο; Σας οδήγησε το υλικό η το καθοδηγήσατε;
Μερικές στιγμές ένιωθα πως ο δικός μου τρόπος να συνδεθώ με το υλικό, τις πηγές, την πληθώρα των κειμένων και πληροφοριών ήταν κατά κάποιον τρόπο χαοτικόςδημιουργούσε μια ιστορία από παρόρμηση, γεννούσε εικόνες και πρόσωπα που έμοιαζαν να αιωρούνται… Δεν ήξερα τι θα συμβεί αν ο «λόγος» τους ενωθεί με αυτά τα υπέροχα κείμενα που είχαν συγκεντρωθεί… Το να γράφεις ένα πρωτότυπο κείμενο και παράλληλα να συνδέεσαι με τον ποιητικό λόγο του Ομήρου, του Αισχύλου ή του Ευριπίδη δημιουργεί από μόνο του μια τεράστια ευθύνη.
Η ιδιαιτερότητα του χώρου υπέβαλε τη δραματουργία του κειμένου σε κάποιο βαθμό;
Η ιδέα και η προοπτική του να παρουσιαστεί το έργο στο Επιγραφικό Μουσείο δεν λειτούργησε δεσμευτικά κατά τη διαδικασία της συγγραφής. Ηδυναμική του μουσειακού χώρου και των εκθεμάτων -παρά τους περιορισμούς που επέβαλε- ήταν μια πρόκληση για όλους τους συντελεστές της παράστασης. Μπορούμε να φανταστούμε την αλληλεπίδραση… Οι θεατές είναι παράλληλα και επισκέπτες του Μουσείου. Εισέρχονται σε ένα χώρο που συνδέεται με το παρελθόν. Τα «σπαράγματα» και τα αποσπάσματα αρχαίων κειμένων που έχουν διασωθεί και ενέπνευσαν το σκηνοθέτη για τη δημιουργία αυτής της παράστασης θα μπορούσαν πράγματι να βρίσκονται χαραγμένα σε αυτές τις αρχαίες επιγραφές από λίθο, στα αναθηματικά κι επιτύμβια μνημεία που τελικά δεν λειτουργούν μόνο ως ιδανικό σκηνικό αλλά υποβάλλουν τη δική τους ταυτότητα και τα δικά τους ερωτήματα.
Το έργο αυτό είναι ανάθεση. Η δημιουργικότητα, η φαντασία, η θεματική ελευθερία αλλά και η ελευθερία της φόρμας με τι ισορροπούν σε μία ανάθεση;
Η ανάθεση δημιουργεί προσδοκίες και δεσμεύσεις ως προς την ολοκλήρωση της παράστασης, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, την τήρηση ημερομηνιών αλλά και τους στόχους που πρέπει με κάποιο τρόπο να υλοποιηθούν πολλές φορές ξεπερνώντας εμπόδια και δυσλειτουργίες που καμία σχέση δεν έχουν με το αρχικό όραμα ή τη διαδικασία. Έχω την αίσθηση πως η λέξη «ανάθεση» στο θέατρο συνοδεύεται από ένα θετικό κι ένα αρνητικό πρόσημο – την ίδια στιγμή είσαι «ευνοημένος» κι «εκτεθειμένος».
Τι ελπίζετε να αισθανθεί το κοινό από το κείμενό σας;
Το κοινό… Θα ήθελα να «ξαναδιαβάσει» τον Αχιλλέα…
Αγαπημένος μύθος;
Αγαπημένος μύθος… Ο Νάρκισσος και η Ηχώ…πάλι ο έρωτας.
Πως επιβιώνει κανείς από τον έρωτα;
Δεν επιβιώνει… ξαναγεννιέται ίσως …
Υπάρχουν συμβουλές για τους συγγραφείς;
Συμβουλές μου αρέσει περισσότερο να ακούω παρά να δίνω. Μια μικρή συμβουλή, ένα σχόλιο μπορεί κάποιες φορές να αλλάξει την οπτική σου, να σε κάνει περισσότερο αυστηρό με τον εαυτό σου ή να σε οδηγήσει σε κάτι καινούργιο.
Αν έπρεπε να δώσω μια συμβουλή τη συγκεκριμένη στιγμή θα ήταν να αφουγκραζόμαστε τον άλλον είτε πρόκειται για τον «ήρωα» μας πάνω στη λευκή σελίδα είτε πρόκειται για τον άνθρωπο δίπλα μας…
Πληροφορίες για την παράσταση
Σκηνοθεσία: Μενέλαος Καραντζάς
Δραματουργική επεξεργασία, μεταφράσεις: Μενέλαος Καραντζάς, Χριστίνα Καραβεζύρη
Σκηνικά, κοστούμια: Ντέιβιντ Νεγρίν
Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Ειρήνη Παστρικού
Φωτογραφίες: Γιώργος Ξύγκος
Αφίσα, πρόγραμμα: Παναγιώτης Κύριλλος
Παραγωγή: ΜΕΚΕΠ ΑΜΚΕ
Συντελεστές
Ηθοποιοί: Ντίνα Αβαγιανού
Βασίλης Αθανασόπουλος
Σελήνα Διαμαντοπούλου
Ειρήνη Ιωάννου-Παπανεοφύτου
Μάριος Κρητικόπουλος
Η παράσταση συνδιοργανώνεται με το Επιγραφικό Μουσείο.
Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Η είσοδος στην παράσταση είναι δωρεάν.
Χώρος
Επιγραφικό Μουσείο, Τοσίτσα 1, Αθήνα, 106 82
Ημέρες και ώρες παραστάσεων
Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 19.00
από 12/5/2022 μέχρι 29/5/2022
Η παράσταση διαρκεί 1 ώρα.
Λόγω του χώρου του Μουσείου και του πολύ περιορισμένου αριθμού θεατών σε κάθε παράσταση (25 άτομα), για την παρακολούθηση της παράστασης είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ η κράτηση θέσης και η επιβεβαίωσή της στο μέιλ
ή στο τηλέφωνο 694 515 7212 [ώρες 18.00-21.00]
Συνεντεύξεις