Θυμάστε την πρώτη φορά που πήγατε θέατρο; Ποια παράστασή ήταν; Ή ποια ήταν η πρώτη παράσταση που θυμάστε;
Ήταν όταν ήμουν στο Γυμνάσιο… Μας πήγαν, όλη την τάξη, στο θέατρο… Κάπου γύρω στο 1975, ομολογώ δεν θυμάμαι ακριβώς… Αλλά, θυμάμαι το έργο και την παράσταση… Ήταν το έργο του Άγγλου δραματουργού Φράνκ Στέιτον «Ατμόπλοιο Τζόαν Ντάνβερς» (A Gamble in Lives – Frank Stayton) με το «Νέο Ελληνικό Θέατρο» του Μάνου Κατράκη και τον ίδιο στον πρωταγωνιστικό ρόλο… Για τα νεανικά μου μάτια, καταλαβαίνετε… ήταν εμπειρία!…
Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γράψετε θέατρο;
Από τότε που ήμουν σαράντα ετών… Αμέσως μετά την απώλεια του Πατέρα μου… Τελικά έγραψα μετά την απώλεια ΚΑΙ της Μητέρας μου…
Ποια ήταν η σχέση σας με το θέατρο μέχρι εκείνη τη στιγμή;
Επαγγελματική… Βρίσκομαι στο θέατρο, επαγγελματικά, ως ηθοποιός από το καλοκαίρι του 1981, ως δάσκαλος υποκριτικής από το 1996, και ως σκηνοθέτης από το 2000…
Ποιο ήταν το πρώτο έργο που γράψατε;
Το «Εις το όνομα της Μητρός και του Υιού», το 2010.
Από που αντλείτε έμπνευση;
Από την ίδια την ζωή – την δική μου και των άλλων. Από τα πένθη μου και απ’ τις χαρές μου… Από τα όνειρα και απ’ τους εφιάλτες μου… Απ’ τα πάθη μου και απ’ τα λάθη μου… Απ’ τις μέρες μου και απ’ τις νύχτες μου… Και, βεβαίως, από το θέατρο, απ’ τους ρόλους, απ’ τη σκηνή και απ’ τις τάξεις. Μιλώ, όμως, μόνο για πράγματα που γνωρίζω… – ή νομίζω πως γνωρίζω… Για αυτά που θα ήθελα –έστω!– να γνωρίζω… Παραμένω, πάντως, στην περιοχή μου, και προσπαθώ να δω και να πω πού τέμνομαι και πού εφάπτομαι με τους άλλους και με το Άλλο! Με διακαή πόθο: «να βάλω ένα όριο στο σκότος»!
Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη διαδικασία συγγραφής που ακολουθείτε;
Περιέργως πώς, δεν έχω ποτέ κάτι έτοιμο στο μυαλό μου… Έχω αποφασίσει ότι (για Χ, προσωπικούς λόγους) στις 8 Αυγούστου, κάθε καλοκαίρι, από τότε που ξεκίνησα, θα βάζω τα χέρια μου στο λάπτοπ… και… ό,τι βγει! Και απ’ ό,τι φαίνεται όλο και κάτι βγαίνει… Προφανώς, και εγώ… συν-γράφω!
Που γράφετε συνήθως;
Σε ένα μικρό λάπτοπ… Πάντα βράδυ, και πάντα κάπου όπου να είναι ήσυχα… Έχω στην διάθεσή μου, ξέρετε, μόνον τον Αύγουστο, οπότε χρειάζομαι ησυχία… Γράφω μόνον κάθε Αύγουστο, άντε και λίγο –αν ξεκλέψω χρόνο– τον Σεπτέμβρη. Και γράφω κάθε χρόνο πλέον, βάζοντας «διακονία» στον εαυτόν μου… Αυτό μου το υποσχέθηκα… Και το τηρώ… – μέχρι νεωτέρας …
Ποιος είναι ο πρώτος άνθρωπος που διαβάζει τα έργα σας;
Μα, ο άνθρωπός μου, βεβαίως! Είμαι… τυχερός! Και, ευχαριστώ τον Θεό γι’ αυτό!
Πόσο περιορίζουν ή ορίζουν τη συγγραφή ενός θεατρικού έργου, οι τεχνικές δυσκολίες παρουσίασης του;
Και πολύ την ορίζουν, και πολύ την περιορίζουν… Πάντως, προσπαθώ όσο μπορώ, και έχω πάντα κατά νου, το έργο να μην έχει μεγάλες τεχνικές απαιτήσεις. Αυτό, όμως, κυρίως για λόγους αισθητικούς και ιδεολογικούς. Δεν προτιμώ το θέατρο που στην σκηνή κυριαρχεί το θέαμα, και έτσι συναγωνίζεται τον κινηματογράφο και την υπεροχή της εικόνας. Χωρίς να αρνούμαι τη χρήση και τη συμβολή της εικόνας, πιστεύω ότι το θέατρο εξακολουθεί να είναι ο θρίαμβος του λόγου, και αυτός καλό θα ήταν να παραμείνει ο στίβος του…
Τα έργα σας γράφονται πρώτα μέσα σας;
Απ’ ό,τι φαίνεται… κάπως έτσι συμβαίνει! Μα, έτσι δεν συμβαίνει και σε όλους; Ή είναι ιδέα μου…
Οι ήρωές σας επανέρχονται στα έργα σας;
Ναι! Και μάλιστα πολύ συνειδητά! Και πολύ συνειδητά, επίσης, θα παραμείνει ένας κυρίως πρωταγωνιστής! Δεν έχω πρόθεση να κρύψω ή να «καμουφλάρω» το γεγονός ότι το κύριο υλικό των έργων που γράφω αρδεύεται από την προσωπική μου διαδρομή, από τον τρόπο, δηλαδή, που ξορκίζω την ζωή και τον θάνατο, και από τις χαραμάδες που ατενίζω την Άβυσσο…
Υπάρχει κάποιος ήρωάς σας που για κάποιο λόγο σας ακολουθεί;
Ναι! Όπως σας είπα και πριν, ο κεντρικός ήρωας: ο Θωμάς – ο επικαλούμενος, στα Ευαγγέλια, και Δίδυμος,! Αυτός με ακολουθεί και με… παρακολουθεί! Και με ωθεί να τον εκθέσω, και… τον εκθέτω!… Αλλά, τι τα θες – κανείς δεν ξεπέρασε τον ίσκιο του…
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας θεατρικός συγγραφέας;
Ο Λουΐτζι Πιραντέλλο!
Πιστεύετε ότι μπορεί να διδαχθεί η θεατρική γραφή;
Κατά μία έννοια ΟΛΑ μπορούν να διδαχθούν… Αλλά η εμπειρία μας «διδάσκει» ότι η πραγματική διδασκαλία δεν βρίσκεται στη … διδασκαλία! Η διδασκαλία είναι ένα πρόσχημα, μια ευκαιρία – και όχι μόνο για τη θεατρική γραφή… Το πιο σημαντικό που σου προσφέρει είναι ο χρόνος που δίνεις στον εαυτόν σου, για να σε «δεις» και να σε «ακούσεις»… ώστε ενδυναμωμένος και εξοπλισμένος με τα δώρα της αυτογνωσίας να θέσεις πλέον τον εαυτόν σου θυσία στον βωμό του κοινού τόπου του ανθρώπου, και να ετοιμαστείς για το σταμάτημα του χρόνου, που προϋποθέτει η πραγματική δημιουργία… μπας και εξιχνιάσεις τα… «ανεξιχνίαστα βάθη του Θεού»!
Κωνσταντόπουλος
Συνεντεύξεις