Υπάρχουν παραστάσεις που είναι πέρα από την κριτική. Δεν υπάγονται σε κανόνες και κριτήρια. Είναι παραστάσεις που λειτουργούν κατευθείαν επάνω μας, γιατί φέρουν ένα κομμάτι από το παρελθόν μας, γιατί τις κουβαλάμε, γιατί μας σημαδεύουν. Ο Άμλετ στο Αμφι-Θέατρο σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου είναι μία απ’ αυτές. Είναι η επιστροφή μας σε ένα θέατρο που αγαπήσαμε, είναι ο Δάσκαλός μας, είναι το χθες, το σήμερα και το αύριο του θεάτρου μας.
Η παράσταση του Άμλετ στο Αμφι-Θέατρο, 30 σχεδόν χρόνια μετά το ανέβασμα της από τον Σπύρο Ευαγγελάτο και οχτώ χρόνια μετά το κλείσιμο του ιστορικού θεάτρου, είναι μια προσωπική συνομιλία του κάθε ένα από εμάς με τον εαυτό του. Ήδη και μόνο η επιστροφή στο Αμφι-Θέατρο, – ένα θέατρο που σημάδεψε με τις ρεπερτοριακές επιλογές του και την αισθητική του – τη σύγχρονη ελληνική σκηνή, τους ανθρώπους του θεάτρου αλλά και το κοινό, αρκεί για να προκαλέσει τη συγκίνηση. Ο Σπύρος Ευαγγελάτος μέσα από τους πολλαπλούς του ρόλους στην πνευματική ζωή της χώρας, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, μας καθόρισε. Στη σκέψη μου έρχεται πάντοτε η ίδια εικόνα: Στη Φιλοσοφική, έξω από το Αμφιθέατρο, την ώρα του διαλείμματος. Καπνίζει και το ένα πόδι ακουμπά χαλαρά στον πάγκο. Το τσουλούφι του πέφτει ατίθασο στο μέτωπό του καθώς φυσάει τον καπνό και γύρω του ένα τσούρμο νεαροί φοιτητές ρουφάμε κάθε του λέξη. Στα μαθήματά του και στο Αμφι-Θέατρό του μυηθήκαμε στα πιο σπουδαία έργα, μάθαμε να τα ξεκλειδώνουμε και να τα αγαπάμε. Στην πλάγια της σκηνής του Αμφι-θεάτρου, στην Έξοδο Κινδύνου, είδαμε την πρώτη σκηνοθεσία της Κατερίνας το 2006 την Ερωτευμένη Νεκρή του Γκωτιέ, διαπιστώνοντας ότι μια μεγάλη δύναμη είχε εισβάλλει στη θεατρική μας πραγματικότητα από την οποία είχαμε να περιμένουμε πολλά.
Ο Άμλετ γράφτηκε από τον Σαίξπηρ πιθανότατα για να θρηνήσει τον χαμό ενός δικού του ανθρώπου του Δούκα του Έσσεξ, μετά την αποτυχημένη του εξέγερση και την εκτέλεσή του. Μια τραγωδία όπου διατυπώνονται τα θεμελιώδη ερωτήματα της ύπαρξης και κυρίως η σχέση του ανθρώπου με τον Θάνατο. Η παράσταση αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό η συνομιλία της σκηνοθέτριας με τις δικές τις απώλειες. Σε αυτή τη συνομιλία δεν χωράει κριτική. Ίσως κάποιους τους αφορά ίσως άλλους όχι. Θεμιτά και τα δύο. Η παράσταση της Κατερίνας Ευαγγελάτου είναι προσωπική υπόθεση, είναι ένα ανοιχτό γραμμάτιο. Ο Γιάννης Φέρτης – φάντασμα στην τωρινή εκδοχή, Άμλετ στην παράσταση του Ευαγγελάτου – είναι ένας κρίκος ανάμεσα στις δύο παραστάσεις, ανάμεσα στις δύο γενιές, τις εποχές. Είναι η υπενθύμιση του κύκλου της ζωής. Αναμφίβολα, η συνομιλία του τωρινού Άμλετ επί σκηνής με τον Άμλετ του 1991 από την οθόνη, με την μητέρα της σκηνοθέτριας την Λήδα Τασοπούλου στον ρόλο της Οφηλίας και τον πατέρα της στην υπόκλιση είναι ένας αγώνας αποδοχής. Η Ευαγγελάτου με την παράσταση αυτή, δημιουργεί ένα κενό στον χρόνο και στον χώρο. Επιχειρεί μία σύμπτυξη των διαστάσεων και μια συνομιλία στο χρόνο. Είναι μια παράσταση που σηματοδοτεί μια καταβύθιση στα πιο σκοτεινά, στα πιο αληθινά κομμάτια του εαυτού μας και μας φέρνει αντιμέτωπους με τη μεγαλύτερη αγωνία του ανθρώπου: τον θάνατο. Στοιχεία του προβληματισμού της αλλά και συνομιλίες με το δικό της σκηνοθετικό παρελθόν επανέρχονται και σε άλλα σημεία – εκτός από τον ίδιο τον χώρο του Αμφιθεάτρου και το πατάρι της Εξόδου Κινδύνου – όπως η σκηνογραφική της επιλογή με τον χωμάτινο λόφο (σκηνικά Θάλεια Μέλισσα), επιλογή που παραπέμπει κατευθείαν σε ένα άλλο έργο που έκανε 3 χρόνια νωρίτερα και πάλι στη θεματική του θανάτου, την Άλκηστη του Ευριπίδη. Στο βάθος ο λόφος να θυμίζει πως είμαστε χώμα και εκεί επιστρέφουμε και στη σκηνή ένας μαινόμενος Άμλετ να ξηλώνει αυτόν τον «κόσμο» τον σάπιο, τα ίδια ξύλινα σανίδια που ο Γιώργος Πάτσας είχε φτιάξει για την παράσταση του 1991, «ξεθάβοντας» τα θεμέλια του θεάτρου, ανασύροντας αντικείμενα του χθες και δηλώνοντας τον κύκλο της ζωής και τη φθορά της.
Απαραίτητο να αναφερθώ στους ηθοποιούς. Ο Νίκος Ψαρράς διακρίνεται με τη μεστή, επιβλητική του παρουσία. Ο Δημήτρης Παπανικολάου φτιάχνει με εξαιρετική μαεστρία τον παράσιτο Πολώνιο. Η πιο απόμακρη μα καθηλωτική Άννα Μάσχα φέρει κάτι γοητευτικά απελπισμένο. Ιδιαίτερα τρυφερή η παρουσία της Αμαλίας Νίνου, αν και δεν δικαιολογούνται όλες οι επιλογές που της επιβλήθηκαν όπως η σκηνή της τρέλας την οποία αναγκάζεται να παίξει γυμνή. Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος είκοσι χρόνια τώρα χτίζει βασισμένος στην πολλή και ουσιαστική δουλειά, χωρίς πολλά λόγια. Δουλεύει ακατάπαυστα με μια ασυνήθιστη εσωτερικότητα και μια εντυπωσιακή ενέργεια. Σε μια ώριμη και γόνιμη περίοδο της ζωής του ερμηνεύει τον Άμλετ με μια λιτή σοφία, ιδανικός πιστεύω για το εγχείρημα της σκηνοθέτριας.
Θα κλείσω με μια μικρή παρατήρηση: Η Μνήμη είναι συλλογική μας ευθύνη. Μέσα από τη μνήμη θα πάμε στο Αύριο. Η παράσταση αυτή επιχειρεί να είναι μια γέφυρα, μια καθαρτική διαδικασία που θα μας συμφιλιώσει και θα μας οδηγήσει.
Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς
Δραματουργία-Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου
Σκηνικό: Θάλεια Μέλισσα
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Κίνηση: Πατρίσια Απέργη
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Φωτισμοί-Βίντεο- Φωτογραφίες: Σίμος Σαρκετζής
Φωτογραφίες παράστασης: Βάσια Αναγνωστοπούλου
Artwork αφίσας: Ιφιγένεια Βασιλείου – Σταύρος Μπιλιώνης
Διεύθυνση Παραγωγής: Όλγα Μαυροειδή
ΑΜΛΕΤ ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος
Πρωταγωνιστούν
Νίκος Ψαρράς (Κλαύδιος), Άννα Μάσχα (Γερτρούδη), Δημήτρης Παπανικολάου (Πολώνιος), Αμαλία Νίνου (Οφηλία), Μιχάλης Μιχαλακίδης (Οράτιος), Γιώργος Ζυγούρης (Λαέρτης), Γιάννης Κότσιφας (Ηθοποιός, Νεκροθάφτης), Κλέαρχος Παπαγεωργίου (Ρόζενκραντζ), Βασίλης Μπούτσικος (Γκίλντενστερν).
Στο ρόλο του Φαντάσματος εμφανίζεται σε βίντεο
ο Γιάννης Φέρτης.
ΓΙΑ ΤΟ TRAILER ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ:
Μουντράκη
Απόψεις