Η απώλεια και η διαχείρισή της είναι μια προσωπική υπόθεση. Ένα σκοτεινό μονοπάτι γεμάτο σκιές που πρέπει να το διασχίσουμε ολομόναχοι όσο κι αν φοβόμαστε, όσο κι αν πληγωνόμαστε, όσο κι αν θέλουμε να κλείσουμε τα μάτια και να προσποιηθούμε ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Η αποδοχή της και η ηρωική έξοδος στο «φως» απαιτούν μεγάλη και επώδυνη προσπάθεια ενώ ο απαιτούμενος χρόνος δεν είναι μετρήσιμος με τους συμβατικούς όρους.
Το έργο του Γιάννη Καλαβριανού Γρανάδα ανήκει σε αυτά που δικαιώνουν τη σύγχρονη ελληνική δραματουργία. Η ιστορία αρκετά συνηθισμένη σε πρώτο επίπεδο: Μια οικογένεια που καλείται να διαχειριστεί, όχι μόνο την απώλεια του αγαπημένου της προσώπου αλλά και τα κρυμμένα μυστικά, τα νέα δεδομένα, τις αποκαλύψεις που έρχονται να ταράξουν τις ευαίσθητες και πολύτιμες ισορροπίες μεταξύ των μελών. Το δράμα της σύγχρονης μεσοαστικής οικογένειας δένεται με έναν περίεργο, αλλά τόσο φυσικό ταυτόχρονα τρόπο, με την ιστορία της Ιωάννας της Α’ της Καστίλης γνωστή ως Ιωάννα η Τρελή (1479-1555) που έζησε αφιερώνοντας τη ζωή της στο πένθος για τον χαμένο της σύζυγο, τον Φίλιππο τον Ωραίο. Η παράδοξη ζωή αυτής της γυναίκας ήταν και το αντικείμενο μελέτης του Καθηγητή Ιστορίας Γιώργου που αν και νεκρός πλέον, είναι σκηνικά παρών καθώς η δράση είναι ένα παζλ σκηνών που πραγματοποιούνται σε διαφορετικά χρονικά σημεία. Τομές και συγκλίσεις που επιβεβαιώνουν και επιτείνουν τη σχετικότητα.
Η σκηνοθεσία του Καλαβριανού απόλυτα ισορροπημένη ανάμεσα στον ρεαλισμό και τον υπερρεαλισμό, δεν αφήνει κανένα περιθώριο για μελοδραματισμούς ή για φθηνούς συναισθηματισμούς. Η σύγχρονη ιστορία τρέχει μπροστά στα μάτια μας, μπλέκεται με την απίθανη ιστορία της Ιωάννας, το πένθος διογκώνεται και διογκώνεται και διογκώνεται για να γίνει τόσο μεγάλο που σχεδόν θα εξαφανισθεί. Γεγονότα και συζητήσεις που έγιναν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές συνυπάρχουν σε ένα εξαιρετικά οργανωμένο σκηνικό σύμπαν με λεπτές μεταπτώσεις και κατανυκτική μέσα στην απλότητά της ατμόσφαιρα. Κάποιες ίσως μικρές κειμενικές ελλείψεις συμπληρώνονται αριστοτεχνικά επί σκηνής.
Το σύνολο των ηθοποιών συντονισμένο στην ίδια ένταση και στις ίδιες αποχρώσεις. Η πολύ καλή και έμπειρη Φιλαρέτη Κομνηνού έπαιξε κυρίως με την άψογη τεχνική της την προσγειωμένη, πρακτική Άννα – χήρα του Γιώργου, αδελφή της Έλλης και μητέρα δύο παιδιών. Αντιστοίχως και η Έφη Σταμούλη (στον ρόλο της ανάπηρης θείας Έλλης και πρώην αγαπημένης του Γιώργου – σε μια από τις πιο «ελεύθερες» θα τολμούσα να πω ερμηνείες της. Ο Γιώργος Γλάστρας (Γιώργος) υποστήριξε με στυλ το εγχείρημα και έπαιξε ορθώς με ένα αποστασιοποιημένο και απόκοσμο ύφος. Με πάθος και καλή μεταξύ τους χημεία και οι δύο ηθοποιοί που κλήθηκαν να ερμηνεύσουν τα δύο παιδιά της οικογένειας: η Στέφη Πουλοπούλου που διαγράφει μια ενδιαφέρουσα πορεία επί σκηνής παίρνοντας στο τέλος τη θέση της στο γραφείο του πατέρα της για να συνεχίσει την εργασία του και ο Διαμαντής Αδαμαντίδης (Άρης) που στέκεται θετικά και δίνει ελπίδες για τη συνέχεια. Η δυναμική παρουσία της Αλεξίας Μπεζίκη στον ρόλο της Χριστίνας, της φίλης του Άρη, είναι χαριτωμένη δεν καταφέρνει να διεισδύσει σε βάθος.
Θα σταθώ όμως στα βίντεο του Πάτροκλου Σκαφίδα που παρεμβάλλονται εισάγοντας ή διακόπτοντας τη δράση με την Λυδία Φωτοπούλου ως Ιωάννα της Καστίλης να μας μιλάει για τα αστέρια, τον χρόνο, τη σχετικότητα, την απώλεια και να μας δίνει πλήθος πληροφοριών για τα αστροφυσικά και αστρονομικά φαινόμενα. Τα βίντεο αυτά είναι στιγμές ανάτασης, αυτόνομα έργα τέχνης. Μια πραγματική μαγεία που συντελείται από το ηχόχρωμα, την έκφραση του προσώπου και τη χορογραφημένη κίνηση των χεριών της σπουδαίας μας ηθοποιού.
Ο σκηνικός χώρος που επιμελήθηκε η Ευαγγελία Θεριανού περιγράφει ένα μεσοαστικό σπίτι και τις βασικές λειτουργίες του – κουζίνα, καθιστικό, γραφείο, ντουλάπα. Δεσπόζουν έξι πίνακες για την Ιωάννα την Τρελή (ένας από αυτούς έδωσε και το ερέθισμα για τη συγγραφή του έργου) αλλά και προθήκες με αντικείμενα που η χρήση τους δεν γίνεται άμεσα αντιληπτή – μετατρέποντάς το έστι σε ένα μουσείο ζωής, χρόνου και χώρου. Τα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη σύγχρονα και καλαίσθητα.
Οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου υπογράμμισαν την ατμόσφαιρα και έπαιξαν με τους τονισμούς. Η μουσική του ταλαντούχου Άγγελου Τριανταφύλλου με ιδιαίτερη ταυτότητα και έναν ισπανικό απόηχο.
Μια παράσταση που δεν πρέπει να έχει τόσο σύντομο κύκλο ζωής.
Πληροφορίες παράστασης: http://www.greek-theatre.gr/public/gr/greekplay/index/performanceview/1467
Μουντράκη
Απόψεις